Ως πολύ αυστηρά, αν και προς τη σωστή κατεύθυνση,  κρίνονται τα νέα όρια που εισηγείται ο ΑΔΜΗΕ για τις αποκλίσεις στις προβλέψεις για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην αγορά ηλεκτρισμού, ενώ ορισμένες εταιρίες θεωρούν υπεύθυνο τον μηχανισμό της παρακράτησης εσόδων των παραγωγών ηλεκτρισμού για την κατάσταση με τις υψηλές χρεώσεις που έχει δημιουργηθεί στην Αγορά Εξισορρόπησης.

Πρόκειται για τα δύο βασικά συμπεράσματα από τις θέσεις των συμμετεχόντων στη διαβούλευση της ΡΑΕ  επί της εισήγησης του ΑΔΜΗΕ για την τροποποίηση των Χρεώσεων Μη Συμμόρφωσης στην Αγορά Εξισορρόπησης, με στόχο να  περιοριστούν οι συστηματικές και πολλές φορές,  κερδοσκοπικές αποκλίσεις στις προβλέψεις για τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην Αγορά.

Τους τελευταίους μήνες οι σχετικές χρεώσεις ακολουθούν συνεχή ανοδική πορεία και το τελευταίο δίμηνο, με εξαίρεση μία εβδομάδα τον Οκτώβριο,  οι εν λόγω χρεώσεις διαμορφώθηκαν  μεταξύ 22 και 27 ευρώ/MWh, από τις υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη. Πρόκειται για χρέωση η οποία  προστίθεται στην ήδη υψηλή χονδρική τιμή του ηλεκτρισμού, που και επίσης είναι από τις πιο ακριβές στην Ευρώπη.

Οι κυριότερες από τις τοποθετήσεις των εταιριών, που συμμετείχαν στη διαβούλευση, έχουν ως εξής:

“Μυτιληναίος”

O όμιλος εκφράζει κατ’ αρχήν τη σύμφωνη γνώμη του με το σκεπτικό των προτεινόμενων τροποποιήσεων, τονίζοντας ότι η  αυστηροποίηση του σχετικού πλαισίου είναι απαραίτητη προκειμένου να λειτουργεί ως αντικίνητρο στις  ΑΠΕ που συμμετέχουν στην αγορά , να υποβάλλουν συστηματικά στην Αγορά Επόμενης Ημέρας και την Ενδοημερήσια Αγορά μικρότερες Εντολές Πώλησης σε σχέση με την μετρούμενη κατανάλωση των εκπροσωπούμενων Μονάδων.

Αναφορικά με τα χαρτοφυλάκια μονάδων ΑΠΕ σε Δοκιμαστική Λειτουργία ή σε κατάσταση Δοκιμών Παραλαβής, ο όμιλος συμφωνεί με την  κατάργηση της εξαίρεσης τους από την υποχρέωση καταβολής Χρεώσεων Μη Συμμόρφωσης για τις αποκλίσεις της παραγωγής τους. Επισημαίνει όμως  ότι το προτεινόμενο όριο ανοχής για τις συστηματικές αποκλίσεις των συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων ΑΠΕ είναι εξαιρετικά αυστηρό και προτείνει το όριο ανοχής να τεθεί τουλάχιστον στο 20%, δεδομένης της δυσκολίας πρόβλεψης και τήρησης του προγράμματος λειτουργίας από τις μονάδες ΑΠΕ σε δοκιμαστική λειτουργία ή δοκιμές παραλαβής,

Elpedison

Προς τη θετική κατεύθυνση χαρακτηρίζει η Elpedison τις προτεινόμενες τροποποιήσεις, υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους που έχει δημιουργήσει η ενεργειακή κρίση σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά. Τονίζει ότι υπάρχουν συγκεκριμένα ζητήματα αλλά και τεχνικές παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη  και χαρακτηρίζει δυσανάλογα μεγάλη τη προτεινόμενη μείωση του ορίου ανοχής σε 5% από 20%.

Η γενικότερη φιλοσοφία των Χρεώσεων μη Συμμόρφωσης πρέπει  να στοχεύει στην πρόληψη στρατηγικών συμπεριφορών και την αποφυγή δημιουργίας ανισοζυγίων, τα οποία προσαυξάνουν το συνολικό κόστος για το Σύστημα, αναφέρει η εταιρία

“Η δραματική αύξηση των τιμών στις Αγορές Ενέργειας, συνέπεια της κρίσης εφοδιασμού φυσικού αερίου αλλά και του πολέμου που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, έχουν δημιουργήσει για όλους τους συμμετέχοντες σημαντικούς κινδύνους. Συγκεκριμένα, για τους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) ΑΠΕ, στη περίπτωση που υποβάλουν στην Αγορά Επόμενης Ημέρας ή και στην Ενδοημερήσια Αγορά, Εντολές Πώλησης μεγαλύτερες από την μετρούμενη παραγωγή τους, λόγω ατελούς πρόβλεψης, θα πρέπει για την ποσότητα των ανισοζυγίων να επιστρέψουν την Τιμή Αποκλίσεων , ενώ έχουν αποζημιωθεί με την ΤΕΑ (ή την ρυθμιζόμενη τιμή που υφίσταται, στο πλαίσιο του ν. 4964/2022).

Ως εκ τούτου, όπως ανέδειξε και η Εισήγηση της ΑΔΜΗΕ Α.Ε., αναμένεται μεταβολή στη συμπεριφορά της πλειοψηφίας των ΦοΣΕ ΑΠΕ ούτως ώστε να αποφύγουν τη πιθανότητα υπερχρέωσης τους, με τη Τιμή Αποκλίσεων, για τις αποκλίσεις που δικαιολογημένα θα εμφανίσουν (συνέπεια και της σημαντικής στοχαστικότητας που εμπεριέχει η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ” αναφέρει η εταιρία στην επιστολή της, τονίζοντας ότι : “ H μείωση του ορίου ανοχής από 20% στο 5% είναι δυσανάλογα μεγάλη και δεν εξισορροπείται από την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των ΧΜΣ ο οποίος προωθείται παράλληλα.”

Ειδικά για τα χαρτοφυλάκια ΑΠΕ που βρίσκονται σε Δοκιμαστική Λειτουργία, η Elpedison υποστηρίζει ότι αν και η τροποποίηση προβλέπει μεγαλύτερο όριο σε σχέση με το όριο που ισχύει για τα ΑΠΕ που βρίσκονται σε εμπορική λειτουργία, η πλήρης εξαίρεσή τους ( από τις προβλέψεις του άρθρου 101 του ΚΑΕ) αποτελεί την  ορθότερη προσέγγιση, λόγω των σημαντικών τεχνικών δυσκολιών που μπορεί να προκύψουν κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας μίας μονάδας ΑΠΕε

“Συνεπώς, προτείνουμε την μη-τροποποίηση του συγκεκριμένου εδαφίου στον Κανονισμό ώστε να μην επιβαρύνει με αδικαιολόγητες χρεώσεις τους ΦοΣΕ ΑΠΕ, οι οποίοι λειτουργούν και με εξαιρετικά μικρό περιθώριο κέρδους. Ταυτόχρονα, θεωρούμε επιβεβλημένη τη ρητή συμπερίληψη στον Κανονισμό Αγοράς Εξισορρόπησης (ΚΑΕ) της περιόδου ισχύος των προβλέψεων συνέπεια του Προσωρινού Μηχανισμού Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας, καθώς και οποιεσδήποτε τεχνικές λεπτομέρειες αφορούν στον προσδιορισμό της τιμής Αγοράς Επόμενης Ημέρας κλπ μετά την λήξη της ως άνω περιόδου. Θεωρούμε πως ο στόχος του Διαχειριστή και της Ρυθμιστικής Αρχής οφείλει να είναι η ανάπτυξη της αγοράς ΦοΣΕ ΑΠΕ και επουδενί η συρρίκνωση αυτής, και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να κινούνται όλες οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις που προωθούνται” καταλήγει η επιστολή.

ΔΕΗ

Υπέρ  των μέτρων που εισηγείται ο ΑΔΜΗΕ για το συγκεκριμένο θέμα φαίνεται να τάσσεται η ΔΕΗ θεωρώντας ότι ότι τα μέτρα κινούνται προς της σωστή κατεύθυνση, καθώς δημιουργούν οικονομικό αντικίνητρο , με στόχο την εξάλειψη της στρατηγικής, που ακολουθεί η πλειοψηφία των ΦΟΣΕ ΑΠΕ για τη συστηματική διαμόρφωση προγραμμάτων αγοράς μικρότερων από τη μετρούμενη παραγωγή των ΑΠΕ, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αποκλίσεις προς μία κατεύθυνση.

Επαναλάμβάνει δε στην επιστολή απόσπασμα από την εισήγηση του ΑΔΜΗΕ σύμφωνα με την οποία από τότε που επιβλήθηκε ο νέος μηχανισμός αγοράς, με την παρακράτηση εσόδων από τους παραγωγούς, η μεγάλη πλειοψηφία των Φορέων Συλλογικής Εκπροσώπησης ΑΠΕ συστηματικά υποβάλλει στην αγορά επόμενης ημέρας και στην ενδοημερήσια αγορά εντολές πώλησης μικρότερες από τη μετρούμενη παραγωγή των εκροσωπούμενων μονάδων ΑΠΕ

“ Επιπρόσθετα της προτεινόμενη τροποποίηση του Κανονισμού της Αγοράς Εξισορρόπησης, θα συμβάλει ουσιωδώς, στο πλαίσιο της ειδικής και της γενικής πρόληψης η άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της Αρχής (σσΡΑΕ).”, καταλήγει η ΔΕΗ στην επιστολή της

ΜΟRE

Στη νομοθετική παρέμβαση μέσω της οποία  επιβλήθηκε η παρακράτηση εσόδων από τους παραγωγούς στην αγορά και ταυτόχρονα “η ακατανόητη”, όπως την χαρακτηρίζει,  εξαίρεση των ενδοημερήσιων αγορών και της αγοράς εξισορρόπησης από τον μηχανισμό αυτό, αποδίδει η ΜΟRE, η θυγατρική της Μότορ Όιλ για τις ΑΠΕ, την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.

“Η μεταβολή της συμπεριφοράς των συμμετεχόντων ήταν αποτέλεσμα του κινδύνου που δημιουργήθηκε καθώς οποιεσδήποτε  αρνητικές αποκλίσεις θα έπρεπε πλέον να καλύπτονται σε τιμή πολλαπλάσια του Market Cap της προημερήσιας αγοράς” αναφέρει η επιστολή. Και τονίζει “Κατά συνέπεια η θέση του ΑΔΜΗΕ  πως οι συμπεριφορές των ΦΟΣΕ ήταν αποτέλεσμα επιδίωξης αδόκητων κερδών είναι τουλάχιστον αβάσιμη και ο τρόπος προσέγγισης του θέματος είναι στη βάση του προβληματικός”

Η εταιρία θεωρεί ότι η εφαρμογή μεθοδολογίας χρεώσεων βασισμένης σε μία περίοδο αναφοράς , που δεν είναι αντιπροσωπευτική, δημιουργεί μεγάλους κινδύνους για επιβαρύνσεις , που δεν είναι αναλογικές και που μπορεί να δημιουργήσουν εκ νέου μεταβολές στη συμπεριφορά των συμμετεχόντων.

Θεωρεί απαραίτητο πριν την όποια αλλαγή να υπάρξει αναλυτική μελέτη των επιπτώσεων και των κινδύνων, βάσει παρατηρήσεων επί της πραγματικής λειτουργίας και προειδοποιεί ότι αν δεν τηρηθούν οι παραπάνω βασικοί κανόνες η Χρέωση Μη Συμμόρφωσης  μπορεί να μετατραπεί σε ένα εισπρακτικό μηχανισμό, ο οποίος θα μεταβάλλεται για να καλύψει προσδοκώμενα έσοδα και όχι για να εκπληρώσει το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε.

“Τόσο η λογική όσο και ο τρόπος υπολογισμού των προτεινόμενων ΧΜΣ , όπως περιγράφονται στην εισήγηση του ΑΔΜΗΕ, είναι εσφαλμένοι και καταλήγουν σε συμπεράσματα και προτάσεις που μπορεί να αποδειχθούν επιβλαβείς για την αγορά γενικότερα” καταλήγει η επιστολή, προσθέτοντας ότι για την όποια μεταβολή των χρεώσεων θα πρέπει να προηγηθεί αναλυτική μελέτη όλων των συνεπειών.

Forena Energy

Στην τοποθέτησή της η Forena Energy, τονίζει κατ’ αρχήν ότι  με την εφαρμογή του Προσωρινού Μηχανισμού Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας, τα συνολικά έσοδα από την Αγορά Επόμενης Μέρας καθορίζονται από την διοικητικά ρυθμιζόμενη τιμή, ενώ οι αποκλίσεις εκκαθαρίζονται, είτε με την Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς Επόμενης Μέρας, είτε με την Τιμή Αποκλίσεων, που και οι δύο είναι σημαντικά μεγαλύτερες της πρώτης. Προς αποφυγή επομένως περιπτώσεων υπερδηλώσεων που θα οδηγούσαν σε καταβολή σημαντικών χρηματικών ποσών και σε σημαντικό οικονομικό έλλειμμα των ΦΟΣΕ, η ασφαλέστερη στρατηγική προσφορών είναι λογικό να είναι αυτή της ελεγχόμενης διόρθωσης της (όσο το δυνατόν καλύτερης) πρόβλεψης κατά ένα μικρό ποσοστό προς τα κάτω.

Η προτεινόμενη προσθήκη νέων παραμέτρων υπολογισμού των Χρεώσεων μη Συμμόρφωσης, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι συστηματικές υποδηλώσεις ή υπερδηλώσεις, αν και κινείται προς την σωστή κατεύθυνση, εντούτοις, για την τελική διαμόρφωσή της πρέπει να λάβει επιπλέον υπόψη της α) την πραγματική φύση και χαρτοφυλάκιο των ΦΟΣΕ ΑΠΕ (που δεν μπορεί να συγκριθεί με το αντίστοιχο του ΔΑΠΕΕΠ λόγω πλήθους-σύνθεσης-όγκου και ιστορικών στοιχείων), β) τον όγκο των συναλλαγών κάθε ΦΟΣΕ και γ) την επικείμενη έναρξη της Συνεχούς Ενδοημερήσιας Αγοράς και της ανάληψης πλήρους κόστους εξισορρόπησης από τους παραγωγούς ΑΠΕ.

Ως εκ τούτου  η προτεινόμενη τιμή του 5% για την απόλυτη μηνιαία κανονικοποιημένη απόκλιση χαρτοφυλακίου έργων, είναι αυστηρή και θα πρέπει να αυξηθεί.

- Τα έργα σε δοκιμαστική λειτουργία, εκ φύσεως, έχουν εντελώς ακανόνιστη παραγωγή, η οποία δεν εξαρτάται ούτε από τον παραγωγό αλλά ούτε και από τον ΦΟΣΕ και επομένως αδύνατη να προβλεφθεί. Θεωρούμε ότι η εφαρμογή χρεώσεων μη συμμόρφωσης σε έργα τα οποία βρίσκονται σε δοκιμαστική λειτουργία είναι απολύτως αυστηρή και άδικη. Θα πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη ότι η χρονική περίοδο της δοκιμαστικής λειτουργίας ενός έργου είναι μικρή και πεπερασμένη και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί από συστηματικότητα. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι τα έργα σε δοκιμαστική λειτουργία πρέπει να εξαιρεθούν από την επιβολή των χρεώσεων.

- Τέλος, η εταιρία αναφέρεται στις απρογραμμάτιστες διακοπές σύνδεσης στο Δίκτυο Μέσης Τάσης με το οποίο είναι συνδεδεμένοι σταθμοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, με αποτέλεσμα επιπλέον χρεώσεις λόγω αποκλίσεων και ενδεχομένως και χρεώσεις μη συμμόρφωσης και ζητούν την παρέμβαση της ΡΑΕ, των αρμόδιων Διαχειριστών και του υπουργείου για να λυθεί το πρόβλημα.

Το συγκεκριμένο θέμα είχε αναδειχθεί από την εταιρεία μας με την από 01/06/2022 επιστολή μας