Η αναταραχή στον τραπεζικό τομέα έχει προκαλέσει το ερώτημα εάν βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός άλλου χρηματοπιστωτικού κραχ, τύπου 2008. Αλλά μια τραπεζική κρίση σήμερα θα έμοιαζε πολύ διαφορετική από πριν από 15 χρόνια χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την ηλεκτρονική τραπεζική και τις τεράστιες αλλαγές στους κανονισμούς. Αυτή είναι «η πρώτη τραπεζική κρίση της γενιάς του Twitter», δήλωσε ο Paul Donovan, επικεφαλής οικονομολόγος της UBS Global Wealth Management, αναφερόμενος στην κατάρρευση της Credit Suisse .

Οι μετοχές της Credit Suisse σημείωσαν πτώση στις 14 Μαρτίου, αφού διαπιστώθηκαν «ουσιώδεις αδυναμίες» στις οικονομικές εκθέσεις της. Τα νέα ξεκίνησαν ένα ταραχώδες πενθήμερο για τον δανειστή, το οποίο κορυφώθηκε όταν η αντίπαλη ελβετική τράπεζα UBS συμφώνησε να αναλάβει την πολιορκημένη εταιρεία. «Αυτό που έχουν κάνει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι να αυξήσουν τη σημασία της φήμης, ίσως εκθετικά, και, αυτό είναι μέρος του προβλήματος νομίζω», πρόσθεσε ο Donavan. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουν «περισσότερο περιθώριο για να διαδοθούν επιζήμιες φήμες» σε σύγκριση με το 2008, σύμφωνα με τον Jon Danielsson, διευθυντή του Κέντρου Συστημικού Κινδύνου στο London School of Economics. «Η αυξημένη χρήση του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η ψηφιακή τραπεζική και τα παρόμοια, όλα λειτουργούν για να κάνουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα πιο εύθραυστο από ότι θα ήταν διαφορετικά», είπε. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όχι μόνο επιτρέπουν στις φήμες να διαδίδονται πιο εύκολα, αλλά και πολύ πιο γρήγορα. «Είναι μια πλήρης αλλαγή παιχνιδιού», εξήγησε η Jane Fraser, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Citi, σε μια εκδήλωση που διοργάνωσε το The Economic Club of Washington, DC, την περασμένη εβδομάδα. «Υπάρχουν μερικά tweets και μετά αυτό το πράγμα [η κατάρρευση της Silicon Valley Bank] έπεσε πολύ πιο γρήγορα από ότι συνέβη στην ιστορία», πρόσθεσε η Fraser.

Οι ρυθμιστικές αρχές έκλεισαν την τράπεζα Silicon Valley στις 10 Μαρτίου, στη μεγαλύτερη κατάρρευση τραπεζών των ΗΠΑ από την παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008. Ενώ οι πληροφορίες μπορούν να διαδοθούν μέσα σε δευτερόλεπτα, τα χρήματα μπορούν πλέον να αποσυρθούν εξίσου γρήγορα. Το mobile banking έχει αλλάξει τη θεμελιώδη συμπεριφορά των χρηστών των τραπεζών, καθώς και την οπτική μιας οικονομικής κατάρρευσης. «Δεν υπήρχαν ουρές έξω από τις τράπεζες όπως ήταν με το Northern Rock στο Ηνωμένο Βασίλειο παλιά (στην οικονομική κρίση) -αυτό δεν συνέβη αυτή τη φορά- επειδή, απλώς συνδέεστε στο διαδίκτυο και πατάτε μερικά κουμπιά και φεύγετε», είπε χαρακτηριστικά ο Paul Donavan. Αυτός ο συνδυασμός γρήγορης διάδοσης πληροφοριών και πρόσβασης σε κεφάλαια μπορεί να κάνει τις τράπεζες πιο ευάλωτες, σύμφωνα με τον Stefan Legge, επικεφαλής φορολογικής και εμπορικής πολιτικής στο University of St. Gallen’s IFF Institute for Financial Studies. «Ενώ παλιότερα, η θέα των ανθρώπων που παρατάσσονταν μπροστά από υποκαταστήματα τραπεζών προκαλούσε πανικό, σήμερα έχουμε μέσα κοινωνικής δικτύωσης... Κατά κάποιο τρόπο, οι τραπεζικές δραστηριότητές μπορούν να συμβούν πολύ πιο γρήγορα σήμερα», είπε ο Legge.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες για να στηρίξει την οικονομική κατάσταση της ζώνης στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της ίδρυσης νέων ιδρυμάτων χρηματοπιστωτικής εποπτείας και της εφαρμογής προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για να προσπαθήσει να προβλέψει τυχόν δύσκολα σενάρια και να αποτρέψει την κατάρρευση της αγοράς.

Αυτό καθιστά «απίθανο» ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα υποστούν κάτι τόσο σοβαρό όσο το 2008. Η χρηματοδότηση είναι πιο σταθερή, οι ρυθμιστικές αρχές είναι πολύ πιο προσαρμοσμένες στους κινδύνους και τα επίπεδα κεφαλαίου είναι υψηλότερα. Σήμερα οι τράπεζες αναμένεται να έχουν πολύ περισσότερα κεφάλαια ως απόθεμα ασφαλείας και μια καλή μέτρηση για τη μέτρηση της διαφοράς μεταξύ της σημερινής οικονομικής κατάστασης και του 2008 είναι οι δείκτες τραπεζικής μόχλευσης. Ωστόσο, οι μεμονωμένοι παίκτες μπορούν να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, ανεξάρτητα από το πόσο ανθεκτικός είναι ο τομέας στο σύνολό του. 

Η κρίσιμη παράμετρος μεταξύ της κρίσης του 2008 και της τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας είναι η σημασία της εμπιστοσύνης, με την «έλλειψη εμπιστοσύνης» να έχει παίξει μεγάλο ρόλο στην πρόσφατη ευρωπαϊκή τραπεζική αναταραχή. Παρόλο που οι τράπεζες έχουν βελτιώσει τις θέσεις κεφαλαίου και ρευστότητάς τους και έχουν βελτιώσει τη ρύθμιση και την εποπτεία, αποτυχίες και έλλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να συμβούν...