Αυστηρό μήνυμα προς τους παραγωγούς ηλεκτρισμού για τις υψηλές τιμές, που διαμορφώνονται στη χονδρική αγορά απηύθυνε χθες, εμμέσως πλην σαφώς, ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης κατά την ανακοίνωση της συντονισμένης παρέμβασης της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην ΕΕ για τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού αντιμετώπισης των ακραίων φαινομένων στις τιμές.
“Δεν έχει νόημα να δίνουμε χρήματα στους παραγωγούς, όταν χρειάζονται επενδύσεις διασυνδέσεων, που θα έπρεπε να κάνουν οι διαχειριστές των συστημάτων” δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός, τονίζοντας ότι στην παρούσα φάση είναι προβληματικό το target model και ότι η ΝΑ Ευρώπη ουσιαστικά μετατρέπεται σε ένα “ενεργειακό νησί” εντός Ευρώπης, αφού δεν υπάρχουν αρκετές διασυνδέσεις για να μεταφέρουν ρεύμα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο μηχανισμός, εν είδει φόρου ή πλαφόν στους ηλεκτροπαραγωγούς, ενός πλαφόν σαν αυτό που ίσχυσε την περίοδο της ενεργειακής κρίσης του 2022-23, θα χρηματοδοτεί τις επενδύσεις για ηλεκτρικές διασυνδέσεις , πέραν ενός επιδόματος για τους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών, όποτε και όσο αυτό χρειάζεται.
Πάντως οι πρώτες- ανεπίσημες και όχι οριστικές αποφάσεις των Βρυξελλών, αφού ακόμα δεν έχει αναλάβει η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ήταν αρνητικές στις κρούσεις της Αθήνας για την μονιμοποίηση του έκτακτου μηχανισμού, όπως ανέφεραν έγκυρες πηγές. Ωστόσο, προωθούνται επαφές σε κορυφαίο επίπεδο με την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρουλα Φον ντερ Λάιεν , αλλά κα τροποποιήσεις του αρχικού σχεδίου για τον μηχανισμό, ώστε να είναι πιο συμβατός με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι ο έκτακτος φόρος που επιβλήθηκε στους ηλεκτροπαραγωγούς με φυσικό αέριο , τον Αύγουστο, μπορεί να χρηματοδοτεί το επίδομα στους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών, ταυτόχρονα όμως επιβαρύνει τις τιμές στη χονδρική αγορά, καθώς ενσωματώνεται στις τιμές των προσφορών που κάνουν οι παραγωγοί ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο. Όμως στις πολύ υψηλές μέγιστες τιμές που διαμορφώνονται μόλις βραδιάσει και σβήσουν τα φωτοβολταϊκά καθοριστικό ρόλο έχουν παίξει τα μεγάλα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ, που προσφέρουν ενέργειας σε υπερβολικά υψηλές τιμές - εχουν φθάσει και άνω των 900 ευρώ/MWh-, με το επιχείρημα των χαμηλών υδάτινων αποθεμάτων λόγω της ανομβρίας.
Εν των μεταξύ, ο πρόεδρος της ‘Ενωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας ( ΕΒΙΚΕΝ) Αντώνης Κοντολέων, σε πρόσφατη παρέμβασή του επισημαίνει ότι από τη στιγμή που τα οικιακά τιμολόγια συνδέθηκαν με τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά δημιουργήθηκαν συνθήκες ενδεχόμενης χειραγώγησης των τιμών στη χονδρική. Μιλά για ολιγοπωλιακές συνθήκες και τονίζει ότι οι καθετοποιημένοι παίκτες, ως παραγωγοί διαμορφώνουν τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά σε όποια επίπεδα τιμών επιθυμούν, αφού ως προμηθευτές δεν είναι εκτεθειμένοι στο ρίσκο των υψηλών τιμών χονδρικής, που μεταφέρονται αυτόματα στα τιμολόγια των καταναλωτών της Χαμηλής Τάσης, όπως συμβαίνει σήμερα μέσω των πράσινων και κίτρινων τιμολογίων.
Ας σημειωθεί ότι οι βιομηχανίες και οι επιχειρήσεις γενικότερα δεν λαμβάνουν επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος.
Από την άλλη πλευρά στην Ευρώπη, οι τεράστιες αποκλίσεις τιμών μεταξύ των αγορών, έχουν φέρει στο προσκήνιο συζητήσεις περί αποσύνδεσης συζευγμένων Αγορών Επόμενης Ημέρας και δυνατότητα των trader να συμμετέχουν σε πολλαπλές αγορές.
Γενικότερα, όσο το target model, το ενιαίο μοντέλο λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού δεν προσαρμόζεται στις αλλαγές που έχει φέρει η αθρόα διείσδυση των ΑΠΕ και η πράσινη μετάβαση, οι ακραίες τιμές, είτε προς τα πάνω, όπως συμβαίνει τώρα στη ΝΑ Ευρώπη, είτε προς τα κάτω (σκανδιναβικές χώρες) και η μεγάλη αστάθεια θα επαναλαμβάνονται όλο και συχνότερα, με μεγαλύτερες εξάρσεις.
