H “πυρηνική αναγέννηση”, με την νέα τεχνολογία των μικρών και των πιο μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων για την σταθερή παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας έχει ήδη βρεθεί στο προσκήνιο στην Ευρώπη, και χθες ήταν στο επίκεντρο ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στον Δημόκριτο, με θέμα την αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα.
Η ημερίδα διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων με την συνεργασία του Council for International Relations – Greece.
Παρότι η ανάπτυξη πυρηνικών σταθμών στην Ελλάδα έχει αποκλειστεί εδώ και χρόνια, λόγω της υψηλής σεισμικότητας, η συζήτηση γύρω από το θέμα άνοιξε με αφορμή τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, σε συνέδριο του Economist στις αρχές Ιουλίου. Τότε ο πρωθυπουργός είχε θέσει το ζήτημα, λέγοντας ότι “η Ελλάδα δεν διαθέτει πυρηνική ενέργεια. Δεν υπάρχει όμως τρόπος να φτάσουμε στο ουδέτερο ισοζύγιο εκπομπών χωρίς την πυρηνική ενέργεια. Επενδύουμε, λοιπόν, ως Ευρωπαίοι, στην επόμενη γενιά μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων;»
Η πυρηνική ενέργεια, που έχει καταχωρηθεί στις πράσινες τεχνολογίες από την Ευρώπη επειδή δεν εκλύει διοξείδιο του άνθρακα, παρουσιάζεται ως ένας εναλλακτικός τρόπος για την σταθερή παραγωγή ενέργειας και την επάρκεια ισχύος των ηλεκτρικών συστημάτων, μία ενέργεια, απαλλαγμένη από εκπομπές ρύπων που θα είναι διαθέσιμη, όταν σβήνουν τα φωτοβολταϊκά επειδή βραδιάζει και δεν φυσά ο άνεμος για να λειτουργήσουν τα αιολικά.
Η νέα γενιά πυρηνικών, με τους μικρούς, μικρότερους και πιο ασφαλείς αντιδραστήρες (SMR) αναδεικνύεται σταδιακά ως μία λύση στο πρόβλημα της ασταθούς και διακοπτόμενης παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, εξασφαλίζοντας τόσο την επάρκεια ισχύος, όσο και την απανθρακοποίηση των ηλεκτρικών συστημάτων.
Στην ημερίδα που διεξήχθη χθες στο “Δημόκριτο”, όπου είναι εγκατεστημένος ο μόνος πυρηνικός αντιδραστήρας της χώρας, ο κ. Αθανάσιος Πλατιάς, Καθηγητής Στρατηγικής, στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς σημείωσε ότι παγκοσμίως αλλά και στην Ευρώπη υπάρχει προσδοκία πυρηνικής αναγέννησης αλλά για να συμβεί θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μια σειρά από προκλήσεις και κατ’αρχήν η κοινωνική αντίληψη που θεωρεί την πυρηνική ενέργεια εξαιρετικά επικίνδυνη. Στο πλαίσιο αυτό, χρειάζεται εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού και ταύτισης της πυρηνικής ενέργειας με την προστασία του περιβάλλοντος. Αναφερόμενος, στου μεγάλους αντιδραστήρες τόνισε το υψηλό κόστος των επενδύσεων μαζί με τα κρυφά κόστη που συνεπάγονται η επιμήκυνση του χρόνου υλοποίησης της επένδυσης ή το κόστος παύσης λειτουργίας των εργοστασίων στο τέλος της διάρκειας ζωής τους., το οποίο μάλιστα είναι δύσκολα υπολογίσιμο. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα μίλησε για τα πυρηνικά εργοστάσια στη Γεωργία και την Φινλανδία, όπου ο χρόνος ολοκλήρωσης της επένδυσης υπερδιπλασιάστηκε, ενώ στην Αγγλία το πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζεται ξεκίνησε με προϋπολογισμό επένδυσης τα 18 δις ευρώ και έχει φθάσει ήδη στα 46 δις ευρώ.
Σύμφωνα με τον κ. Πλατιά, το κόστος παραγωγής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς θα είναι πάντα κατά πολύ υψηλότερο από το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ. Πρόσθεσε ότι είναι μια τεχνολογία που ελέγχεται κυρίως από χώρες που επενδύουν στρατηγικά και το κράτος αναλαμβάνει τα κόστη όπως η Ρωσία και η Κίνα. Μάλιστα η Κίνα διαθέτει 56 πυρηνικά εργοστάσια σε λειτουργία και 30 υπό κατασκευή, ενώ η Ρωσία ελέγχει το 45% των παγκόσμιων πωλήσεων εμπλουτισμένου ουρανίου.
Αναφερόμενος, στο πυρηνικό σταθμό που κατασκευάζεται από ρωσικές εταιρίες στο Ακούγιο της Τουρκίας, είπε ότι υλοποιείται με όρους που συμφέρουν μόνο την Τουρκία και όχι τη Ρωσία. Πρόκειται ωστόσο για μια στρατηγική επιλογή από την πλευρά των Ρώσων προκειμένου να έχουν μακροχρόνια σταθερή παρουσία στην Τουρκία. Ένα ακόμη πρόβλημα είναι η έλλειψη επιστημονικού αλλά και τεχνικού προσωπικού καθώς τα πανεπιστήμια δεν παράγουν πλέον πυρηνικούς επιστήμονες.
Ο κ. Πλατιάς επισήμανε ότι οι μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες υπόσχονται ότι θα μειώσουν το κόστος επένδυσης ενώ έχουν το πλεονέκτημα της εύκολης επέκτασης τους εφόσον κρίνεται αναγκαίο. Με τους μικρούς αντιδραστήρες ισχύος περίπου 300 MW είπε, μπορούμε να δούμε την πυρηνική ενέργεια με άλλο μάτι, όμως για να λυθεί το παγκόσμιο πρόβλημα θα πρέπει να εγκατασταθούν τουλάχιστον 10.000-15.000 τέτοιοι αντιδραστήρες. Ο ίδιος θεωρεί ότι η τυποποίηση μπορεί να είναι μία λύση για το υψηλό κόστος της επένδυσης, προκειμένου να προχωρήσει στη Δύση η τεχνολογία των μικρών αντιδραστήρων.
Στην εκδήλωση, ο κ. Μάριος Αναγνωστάκης, Καθηγητής Πυρηνικής Τεχνολογίας του ΕΜΠ αναφέρθηκε στην ανακοίνωση της Ακαδημίας Αθηνών, από το 2022, η οποία τόνιζε ότι η πυρηνική τεχνολογία παραγωγής ρεύματος πρέπει να μελετηθεί ανεξαρτήτως του εάν θα υιοθετηθεί ή όχι στην Ελλάδα. Παρά τα όποια μειονεκτήματα, η πυρηνική ενέργεια είναι μια τεχνολογία που πρέπει να σκεφτούμε και να συναξιολογήσουμε με τις υπόλοιπες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας, τόνισε ο κ. Αναγνωστάκης. «Μπορεί να είναι η απάντηση.» είπε, προσθέτοντας ότι η χώρα δεν χρειάζεται μεγάλους αντιδραστήρες, καθώς με τους μικρούς αρθρωτούς μπορεί να εξασφαλιστεί ευέλικτο φορτίο και ασφάλεια εφοδιασμού. Μάλιστα με τους πολύ μικρούς αντιδραστήρες κλειστού τύπου μπορούν να καλυφθούν χρήσεις, όπως η τηλεθέρμανση, τα θερμοκήπια, η αφαλάτωση, η παραγωγή υδρογόνου κλπ.
