Την αλλαγή του μοντέλου αγοράς ηλεκτρισμού, ώστε η χαμηλή τιμή των ΑΠΕ να περνά στη βιομηχανία και τους καταναλωτές ζητά η Ενωση των Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) με αφορμή νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλιμα (ΕΣΕΚ), τονίζοντας παράλληλα ότι το υπό διαβούλευση ΕΣΕΚ υποβαθμίζει τις αρνητικές επιπτώσεις μίας σειράς ευρωπαϊκών μέτρων, όπως ο φόρος άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ(CBAM)  ή η σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων στις ενεργοβόρες βιομηχανίες.

Πρόκειται για μέτρα που “ θα πλήξουν  καίρια την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και  θα επιφέρουν σημαντική αύξηση της τιμής σε μια σειρά βιομηχανικών προϊόντων” αναφέρει χαρακτηριστικά το κείμενο που κατέθεσε η ΕΒΙΚΕΝ στη δημόσια διαβούλευση για το νέο ΕΣΕΚ

Ειδικότερα, όσον αφορά στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού η ΕΒΙΚΕΝ τονίζει ότι παρουσιάζει δομικά χαρακτηριστικά ολιγοπωλίου με 4 καθετοποιημένους παίκτες, πράγμα που δεν συντελεί στην ανάπτυξη του  ανταγωνισμού. Επειδή οι τιμές χονδρικής μεταφέρονται άμεσα στα τιμολόγια των καταναλωτών, η βιομηχανία υποστηρίζει ότι οι παραγωγοί δεν αναλαμβάνουν κανένα ρίσκο όταν με τις προσφορές τους  εκτοξεύουν τις τιμές χονδρικής όποτε οι συνθήκες το επιτρέπουν, καθώς οι ίδιοι παίκτες είναι και προμηθευτές και μπορούν να περνούν τις όποιες υψηλές τιμές της αγοράς κατ’ ευθείαν στα τιμολόγια λιανικής, χωρίς ζημία. Στο πλαίσιο αυτό η ΕΒΙΚΕΝ θεωρεί αναμενόμενο το ράλι τιμών του φετινού καλοκαιριού, υπογραμμίζοντας τη σημαντική επιβάρυνση των βιομηχανιών.

Επιησμάινει ακόμα ότι τα ΡΡΑ με φωτοβολταϊκά δεν αποτελούν εργαλείο για τις βιομηχανίες ικανό να  αντισταθμίσει τον κίνδυνο από τις υψηλές τιμές της χονδρικής  που παρατηρούνται στις ώρες αιχμής, δηλαδή όταν σβήνουν τα φωτοβολταϊκά και αυξάνονται  οι τιμές. Αλλά,  ούτε και για τις ώρες της ηλιοφάνειας, όταν οι τιμές πέφτουν κάτω από τη συμφωνημένη τιμή του   ΡΡΑ. 

Στο πλαίσιο αυτό η ΕΒΙΚΕΝ ζητά από την πολιτική ηγεσία της χώρας να ασκήσει πολιτική πίεση στις Βρυξέλλες για την έγκριση του μηχανισμού Green pool, ο οποίος αφορά στην προσαρμογή του προφίλ λειτουργίας των ΑΠΕ στο  ομαδοποιημένο (pool) προφίλ της ζήτησης των βιομηχανιών. 

Συνολικά, η ΕΒΙΚΕΝ ζητεί διαρθρωτικές αλλαγές στη λειτουργία της χονδρικής, με πρώτη.  την κατάργηση του μοντέλου της υποχρεωτικής αγοράς, βάσει του οποίου σήμερα  όλη η ενέργεια περνάει υποχρεωτικά από το χρηματιστήριο. ΄

Επιπλέον, ζητεί να εξεταστούν μέτρα για τη στήριξη των βιομηχανιών έντασης ενέργειας,  όπως πχ στην Ιταλία, όπου προωθείται σχέδιο για τη διάθεση σε ενεργοβόρες βιομηχανίες ηλεκτρισμού 20 TWh μέσω δημοπρασιών για τα τρία επόμενα έτη σε τιμή 60 €/MWh μέσω CDF με αντίστοιχη  δέσμευση των βιομηχανιών να αναπτύξουν έργα ΑΠΕ, την παραγόμενη ενέργεια των οποίων θα πωλούν στη χονδρική στην τιμή των 60 €/MWh.

Σχετικά με τον στόχο για συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή στο 77% το 2030,  η ΕΒΙΚΕΝ θεωρεί  ότι θα επιφέρει σημαντικό πρόβλημα στην ευστάθεια του συστήματος για μεγάλες περιόδους, παρά την όποια ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης. Εκτιμά  ότι η συνολική ισχύς των ΦΒ το 2030 ενδέχεται να πλησιάσει τα 19 GW βάσει του αριθμού των όρων σύνδεσης για έργα ΑΠΕ, που έχουν δοθεί  και τους  ρυθμούς υλοποίησης των έργων. Σίγουρα πάντως θα είναι πολύ υψηλότερη των 13.5 GW που αναφέρονται στο ΕΣΕΚ , υπογραμμίζει.

Είναι χαρακτηριστικό ότι έως το τέλος Αυγούστου κλείδωσαν ταρίφες, έργα 2,7 GW ΦΒ, ισχύος έως 1ΜW, ενώ εγκρίθηκαν με προτεραιότητα 2,4 GW, κυρίως ΦΒ, στο πλαίσιο των «βιομηχανικών ΡΡΑ».   

Επίσης, η ΕΒΙΚΕΝ εκτιμά ότι δεν θα επιτευχθεί η έστω και μικρή αύξηση της ζήτησης ως το 2030, που προβλέπει το ΕΣΕΚ και θεωρεί ότι η αύξηση των ΑΠΕ στο μείγμα θα οδηγήσει σε μαζικές απορρίψεις της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς πράσινη παραγωγή   θα ξεπερνά κατά πολύ τη ζήτηση, που ούτε τα  έργα αποθήκευσης που θα λειτουργούν τότε δεν θα μπορούν  να εξομαλύνουν. .

“Καταλήγοντας επισημαίνουμε ότι τους τελευταίους οι οποίες εξαγωγές πράσινης ενέργειας  είναι ελάχιστες και σε πολύ χαμηλές τιμές. Αντίθετα η αύξηση των εξαγωγών ιδιαίτερα τους δύο τελευταίους μήνες, αφορά σε ηλεκτρισμό παραγόμενο από μονάδες φυσικού αερίου ή και λιγνιτικές μονάδες, στις ώρες αιχμής με τη δύση του ηλίου.”, υποστηρίζει η ΕΒΙΚΕΝ. 

Μέτρα για τη βιομηχανία 

Λύση στην εκκρεμότητα με την αποθήκευση του CO2 Πρίνο, ώστε να προχωρήσουν  τα σχεδιαζόμενων έργα δέσμευσης του CO2  (CCUs) στις τσιμεντοβιομηχανίες και στα διυλιστήρια, ζητά η ΕΒΙΚΕΝ, ιδαίτερα για τις βιομηχανίες που χαρακτηρίζονται “hard to abate”, δηλαδή δύσκολο  να απανθρακοποιηθούν, Παράλληλα εκφράζει τη δυσαρέσκεια για τον CBAM (φόρο άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ) και τη σταδιακή μείωση, από το 2026 έως το 2035, που θα επέλθει η ολική κατάργηση, των δωρεάν δικαιωμάτων CO2 (EUAs), που διατίθενται μέχρι σήμερα σε συγκεκριμένους βιομηχανικούς κλάδους, όπως το τσιμέντο, ο χάλυβας, το αλουμίνιο και τα λιπάσματα.

Η εφαρμογή των μέτρων αυτών, από το 2026  θα οδηγήσει σε  σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής σε μια σειρά βιομηχανικά προϊόντα κατ’ ελάχιστον 30-40% μέχρι το 2034, γεγονός που είναι βέβαιο ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη για την κατασκευή υποδομών όπως ηλεκτρικές διασυνδέσεις, νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ , κλπ . Ενας κόστος που αναπόφευκτα θα περάσει στους ευρωπαίους καταναλωτές., πλήττοντας και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας.  

“Μεγάλο μέρος του κόστους για την πράσινη μετάβαση σχεδιάζεται να μεταφερθεί εμμέσως στους καταναλωτές, ενώ είναι αμφίβολο το πότε θα μειωθούν οι τιμές ενέργειας.” καταλήγει η ΕΒΙΚΕΝ, τονίζοντας ακόμα και μία σειρά άλλων μέτρων όπως η απόκριση ζήτησης κλπ, που πρέπει να προχωρήσουν στο ελληνικό σύστημα.