H χρηματιστηριακή τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, το TTF, μπορεί να έχει σταθεροποιηθεί τελευταία στην κλίμακα των 35-37 ευρώ/MWh, ωστόσο οι ανησυχίες για το ενδεχόμενο αιφνιδιαστικής πρόωρης διακοπής των ρωσικών ροών μέσω Ουκρανίας δεν έχουν καταλαγιάσει. Αυτός ήταν άλλωστε και ένας παράγων που ενίσχυσε τις τιμές το καλοκαίρι, παρότι είναι γνωστό ότι από το 2025 οι εξαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγού από την Ουκρανία σταματούν, καθώς στο τέλος του 2024 λήγει η σύμβαση για τη τράνζιτ μεταφορά αερίου και δεν πρόκειται να ανανεωθεί.
Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να εισάγει ρωσικό αέριο αγωγού, καθώς προμηθεύεται μέσω του TurkStream και του αγωγού στη Βουλγαρία, που καταλήγει στο Σιδηρόκαστρο.
Εν τω μεταξύ, διάφορες χώρες της ΕΕ ετοιμάζονται για την εφαρμογή της απαγόρευσης μεταφόρτωσης ρωσικού LNG, μία από τις τελευταίες κυρώσεις κατά της Μόσχας που ενέκριναν οι Βρυξέλλες τον Ιούνιο.
Η Ισπανία, η Γαλλία και το Βέλγιο άρχισαν ήδη να λαμβάνουν μέτρα για την εφαρμογή των νέων κανονισμών, παρότι η απαγόρευση τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2025. Αναλυτές εκτιμούν ότι το μέτρο είναι μάλλον απίθανο να προκαλέσει εκτροπή της προσφοράς από την ΕΕ ή να έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις στις τιμές
Η απαγόρευση αφορά στην επαναφόρτωση φορτίων/υπηρεσιών για ρωσικό LNG στην επικράτεια της ΕΕ με σκοπό την αποστολή σε τρίτες χώρες.
Το 2023, η Ισπανία ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού LNG στην ΕΕ, με 6,7 bcm, ακολουθούμενη από το Βέλγιο με 6,6 bcm και τη Γαλλία με 4,7 bcm.
Ήδη ο ισπανικός Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς Αερίου, TSO Enagas έθεσε νέους κανονισμούς για να διασφαλιστεί ότι κανένα ρωσικό LNG που φορτώνεται εκ νέου στην Ισπανία δεν θα αποσταλεί εκτός του μπλοκ.
Οι έμποροι που επανεξάγουν LNG σε χώρα εκτός ΕΕ απαιτείται να έχουν εκφορτώσει ένα ισοδύναμο μη ρωσικό φορτίο τις προηγούμενες 15 ημέρες και πρέπει επίσης να έχουν συμβατική χωρητικότητα αποθήκευσης για την ίδια περίοδο.
Αντίστοιχα, στη Γαλλία, το υπουργείο Οικονομίας έστειλε πρόσφατα ένα σημείωμα στους συμμετέχοντες στην αγορά LNG της χώρας, εξηγώντας πώς να εφαρμόσουν τις κυρώσεις, όπως αναφέρει το Montel, ενώ και οι βελγικές αρχές προετοιμάζονται για την εφαρμογή των νέων κυρώσεων, χωρίς να έχουν ακόμα καταλήξει στις τελικές τους αποφάσεις για το πώς ακριβώς θα εφαρμόσουν την απαγόρευση.
Ας σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα δεν έχει επιβληθεί ευρωπαϊκές κυρώσεις για τις εισαγωγές φυσικού αερίου απ τη Ρωσία. Το μέτρο που εγκρίθηκε τον Ιούνιο αφορά στην απαγόρευση της μεταφόρτωσης ρωσικού LNG από τα ευρωπαϊκά λιμάνια προς τρίτες χώρες. Ταυτόχρονα, η ΕΕ ενέκρινε νομοθεσία για τις αγορές φυσικού αερίου και υδρογόνου, που επιτρέπει στις εθνικές κυβερνήσεις να απαγορεύσουν τις αφίξεις LNG από τη Ρωσία. Ωστόσο, κανένας από τους κύριους εισαγωγείς – ρωσικού LNG δεν έχει μέχρι στιγμής ενεργοποιήσει αυτή τη δυνατότητα .
Από την άλλη πλευρά, το 2023 και το πρώτο εξάμηνο του 2024 οι εισαγωγές ρωσικού LNG στην Ευρώπη αυξήθηκαν σημαντικά, καθώς το ρωσικό υγροποιημένο αέριο διατίθεται σε χαμηλότερες τιμές.
Στην Ελλάδα, το ρωσικό αέριο είτε μέσω του αγωγού από το Σιδηρόκαστρο, είτε ως LNG κυριάρχησε φέτος στο μείγμα εισαγωγών, με μερίδιο άνω του 50%.
Βέβαια συνολικά, η ποσότητα αερίου που καταναλώνει η χώρα έχει μειωθεί από το 2022 και μετά, αν και τους τελευταίους μήνες λόγω της αυξημένης χρήσης φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή παρατηρείται αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης αερίου, σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο.
Στόχος της ΕΕ είναι να καταργήσει σταδιακά όλες τις ρωσικές εισαγωγές ορυκτών καυσίμων έως το 2027. Πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το ρωσικό αέριο κάλυπτε περίπου το 40% των ευρωπαϊκών εισαγωγών αερίου και πλέον έχει μειωθεί στο 10%.