Εξελίξεις στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κύπρου αναμένονται το προσεχές διάστημα, κάτι που σε μεγάλο βαθμό θα καθορίσει και τα επόμενα βήματα σε πολιτικό και τεχνοκρατικό επίπεδο. Η σημαντικότερη εξέλιξη που κυοφορείται έχει να κάνει με το υπό συζήτηση Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής του κοιτάσματος «Αφροδίτη» στο οικόπεδο «12» της κυπριακής ΑΟΖ.

Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κοινοπραξία των εταιρειών Noble, Delek, Avner, BG/Shell και την Κυπριακή Δημοκρατία για την εμπορική εκμετάλλευση του φυσικού αερίου βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Ωστόσο, η πρόσφατη εξαγορά του ομίλου BG από τη Shell σε συνδυασμό με το αρνητικό κλίμα που υπάρχει στην παγκόσμια αγορά ενέργειας επιβραδύνει τις διαδικασίες, με αποτέλεσμα να είναι ορατό το ενδεχόμενο ανατροπής των προκαταρκτικών σχεδιασμών για έναρξη εξόρυξης και πώλησης φυσικού αερίου από το «Αφροδίτη» το έτος 2020.

Επισήμως πάντως οι αρμόδιες κυπριακές Αρχές διαβεβαιώνουν ότι κινούνται στη βάση των σχεδιασμών που έχουν ως στόχο την εμπορική εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από το «Αφροδίτη» το 2020, παρόλον ότι «δεν αποκλείεται να υπάρξει μια μετάθεση του χρονοδιαγράμματος κατά ένα ή και δύο χρόνια», όπως ανέφερε στον «Φ» αρμόδιος αξιωματούχος, εκτίμηση που επιβεβαιώθηκε και από πηγή προσκείμενη στην κοινοπραξία.

«Όλο αυτό το σκηνικό με τη δραστική πτώση των τιμών είναι κάτι που μας κάνει τη ζωή δύσκολη», δηλώνει χαρακτηριστικά στον «Φ» ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης και εξηγεί: «Τώρα επειδή είμαστε εισαγωγείς καυσίμων, η μείωση των τιμών της ενέργειας επενεργεί ευεργετικά στην οικονομία, αφού συμβάλλει στις προσπάθειες για ανάκαμψη, βοηθά τις εξαγωγές και αυξάνει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Εντούτοις, στην προσπάθειά μας να γίνουμε παραγωγός υδρογονανθράκων, αυτή η μείωση των τιμών προκαλεί πολλά προβλήματα και δυσχεραίνει το όλο εγχείρημα. Κι αυτό γιατί τα οικονομικά ενός έργου, όπως είναι η εκμετάλλευση, γίνονται πιο δύσκολα».

Ως αποτέλεσμα της κρίσης που διέρχεται η βιομηχανία της ενέργειας, πολλές εταιρείες (ανάμεσά τους και η αμερικανική Noble) δέχονται έντονη πίεση, εξού και αναθεωρούν τους σχεδιασμούς τους, θέτουν προτεραιότητες στα έργα που εκτελούν, μειώνουν δραστικά τις δαπάνες τους, ενώ προχωρούν και σε πώληση περιουσιακών στοιχείων. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο η Noble διέθεσε μέρος των κοιτασμάτων «Αφροδίτη» και «Ταμάρ», ενώ αναζητεί εταίρο και για το «Λεβιάθαν».
 
«Είναι γεγονός ότι η διεθνής βιομηχανία των υδρογονανθράκων περνά κρίση και αβεβαιότητα, λόγω των τιμών, κάτι που δεν βοηθά τη βιομηχανία, ούτε τις χώρες, ούτε και τις εταιρείες», υποστηρίζει η πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων, καθηγήτρια Τούλα Ονουφρίου.

«Αρκετές μεγάλες εταιρείες εγκαταλείπουν πολλά projects», προσθέτει, αλλά την ίδια ώρα εκφράζει αισιοδοξία από το γεγονός ότι στην Κύπρο δεν παρατηρείται κάτι τέτοιο. «Οι εταιρείες παραμένουν και μάλιστα όχι μόνο συνεχίζουν αλλά έχουν και επιπρόσθετο ενδιαφέρον», τονίζει η κ. Ονουφρίου και θεωρεί ότι καταλύτης γι' αυτή την εξέλιξη είναι η ανακάλυψη του κοιτάσματος «Ζορ» στην ΑΟΖ της Αιγύπτου.

Κυβέρνηση και τεχνοκράτες εκτιμούν ως ιδιαίτερα σημαντική τη συμμετοχή ενός κολοσσού του εκτοπίσματος της BG/Shell στην κοινοπραξία που έχει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος «Αφροδίτη», διότι προσθέτει αξία στην προσπάθεια τόσο στον τεχνοοικονομικό τομέα όσο και στο θέμα του marketing και των πωλήσεων.

Η κοινοπραξία καταβάλλει προσπάθειες για εξεύρεση πελατών και για πώληση του φυσικού αερίου, πλην όμως, η μειωμένη τιμή του πετρελαίου (με την οποία είναι συνδεδεμένη η τιμή του φυσικού αερίου), δυσκολεύει την προσπάθεια. Σήμερα η μέση τιμή πώλησης φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι 4,5 δολάρια ανά mBtu (British thermal unit). Οι τιμές που διεκδικεί η Noble είναι σ' αυτό το ύψος αλλά θα πρέπει να προστεθεί ακόμη ένα ποσό, για τη μεταφορά, που ανεβάζει το κόστος.
Η Κύπρος αναζητεί τριών ειδών αγοραστές στην Αίγυπτο:

● Για ηλεκτροπαραγωγή,
● για τη βιομηχανία και
● για επανεξαγωγή (μέσω των τερματικών υγροποίησης)

«Αντιλαμβάνεστε ότι επειδή έχουμε να κάνουμε με ευαίσθητα εμπορικά θέματα δεν μπορούμε να μπούμε σε λεπτομέρειες», τονίζει η κ. Ονουφρίου και περιορίζεται να πει ότι οι διαδικασίες προχωρούν.

Επί της ουσίας, στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία και την κοινοπραξία που έχει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος «Αφροδίτη», η συζήτηση επικεντρώνεται στη δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού, που θα μεταφέρει το κυπριακό φυσικό αέριο στην Αίγυπτο.

Η γειτονική χώρα διαθέτει δύο τερματικά, τα οποία παραμένουν ανενεργά, μετά την απόφαση της αιγυπτιακής κυβέρνησης να απαγορεύσει τη ροή φυσικού αερίου για εξαγωγές ώστε να καλυφθούν οι εγχώριες ανάγκες.

Το ένα τερματικό βρίσκεται στην Νταμιέτα με ιδιοκτήτη την Union Fenosa Gas, στην οποία συμμετέχουν η εταιρεία φυσικού αερίου της Ισπανίας και η οταλική EΝΙ. Το 20% των μετοχών διαθέτουν οι κρατικές εταιρείες της Αιγύπτου EGPC (Egyptian General Petroleum Company) και EGAS (Egyptian Natural Gas Holding Company).

Το δεύτερο τερματικό της Αιγύπτου βρίσκεται στο Ίντκου. Το διαχειρίζεται η κοινοπραξία Egyptian LNG, την οποία αποτελούν οι εταιρείες BG, Petronas, GDF Suez, EGPC και EGAS. Η κοινοπραξία του κοιτάσματος «Αφροδίτη» ενδιαφέρεται κυρίως για τη εξόρυξη και την πώληση του αερίου. Το θέμα της μεταφοράς με αγωγούς στους πιθανούς αγοραστές είναι υπό συζήτηση καθώς και το σημείο πώλησης.

«Έχουμε κάνει μια μελέτη με τις εταιρείες της κοινοπραξίας και την κρατική εταιρεία φυσικού αερίου της Αιγύπτου στην οποία έχουμε μελετήσει τους πιθανούς αγωγούς και τις ανάγκες που θα προκύψουν. Η τελική διαδρομή για τον αγωγό προς την Αίγυπτο θα επιλεγεί αναλόγως των διαπραγματεύσεων που θα καταλήξουν στον ή στους πιθανούς αγοραστές», δηλώνει στον «Φ» η πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων. Ένας άλλος αγωγός από το κοίτασμα Αφροδίτη θα μεταφέρει το φυσικό αέριο στην Κύπρο για κάλυψη της εγχώριας αγοράς.
Προσδοκίες για κάθοδο κολοσσών ελέω «Ζορ»
 
Εξελίξεις αναμένονται το καλοκαίρι και σε ό,τι αφορά την τύχη των τριών τεμαχίων «6», «8» και «10» της κυπριακής ΑΟΖ, που δημοπρατήθηκαν πρόσφατα στο πλαίσιο του Τρίτου Γύρου Αδειοδότησης,

Η ανακάλυψη μεγάλης ποσότητας φυσικού αερίου στο κοίτασμα «Ζορ» της Αιγύπτου λειτούργησε καταλυτικά, αφού αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον εταιρειών και έδωσε νέα δυναμική στον ενεργειακό σχεδιασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές της Τotal και της ΕΝΙ μετέφεραν το ενδιαφέρον τους στον πρόεδρο Αναστασιάδη σε συνάντηση που είχαν στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός τον Ιανουάριο.

Το στοιχείο αυτό, σε συνδυασμό με το ενδιαφέρον και άλλων εταιριών, ώθησε την κυβέρνηση στην απόφαση για προκήρυξη του Τρίτου Γύρου Αδειοδότησης. Η κυβέρνηση δηλώνει ενθαρρυμένη από το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται και τις ενδείξεις που υπάρχουν «αλλά όλα θα κριθούν στις 22 Ιουλίου όταν το ενδιαφέρον αυτό επισημοποιηθεί», δηλώνει ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, η αδειοδότηση αναμένεται αρχές του 2017. 
 
«Γνωρίζουμε το ενδιαφέρον από εταιρείες και κοινοπραξίες που ήδη δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ μας, επιθυμία μας είναι να δούμε και άλλους παίχτες» τονίζει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης. Ερωτηθείς εάν θα υπάρξει ενδιαφέρον από αμερικανικές ή ρωσικές εταιρείες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε στον «Φ» ότι και η Ουάσινγκτον και η Μόσχα γνωρίζουν ότι οι εταιρείες τους είναι ευπρόσδεκτες στην κυπριακή ΑΟΖ, και υπενθύμισε τις κινήσεις που έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση σε πολιτικό επίπεδο στον υψηλότερο βαθμό, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις συναντήσεις που είχε τόσο με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, όσο και με τον Ρώσο ηγέτη, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Οι όποιες κινήσεις της Μόσχας στην περιοχή έχουν ιδιαίτερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον δεδομένης της επιθυμίας της Ευρώπης και της Ουάσινγκτον για απεξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το διακηρυγμένο ενδιαφέρον της ρωσικής Gazprom προς την ENI για επένδυση στο κοίτασμα «Zoρ» της Αιγύπτου είναι ενδεικτικό των προθέσεων της κυβέρνησης Πούτιν.

«Έχουμε ενδιαφέρον από μεγάλες εταιρείες, κολοσσούς, που θέλουν να εξετάσουν τις προοπτικές αυτές μέσα από τον τρίτο γύρο αδειοδότησης. Άρα, σε σύγκριση με το ευρύτερο σκηνικό, παρόλο που δεν είναι θετικό, εμείς έχουμε κάποια στοιχεία που μας βοηθούν», προσθέτει η πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων, Τούλα Ονουφρίου, η οποία εξηγεί τα εξής: «Υπάρχει η αγορά της Αιγύπτου για το κοίτασμα "Αφροδίτη", υπάρχουν οι θετικές ενδείξεις στο κοίτασμα "Ζορ", κάτι που προκύπτει και από τις μελέτες που κάναμε και εμείς ως Εταιρεία σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για παρόμοια κοιτάσματα στη δική μας περιοχή, αυτό το επιβεβαιώνουν και οι μελέτες των εταιρειών. Εξού και το ενδιαφέρον που υπάρχει. Φυσικά μόνο οι γεωτρήσεις μπορούν να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη κοιτασμάτων. Θεωρώ ότι και αρκετές κινήσεις που έγιναν σε πολιτικό και τεχνοκρατικό επίπεδο για συνεργασία με χώρες της περιοχής δημιουργούν ένα θετικό γεωπολιτικό σκηνικό για συνεργασία και υλοποίηση αυτών των προσπαθειών. Όλα αυτά τα στοιχεία μας βοηθούν να κάνουμε το καλύτερο δυνατόν για τα δεδομένα που υπάρχουν».

Επί του ιδίου θέματος ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης, σημειώνει ότι ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμφωνία συνεκμετάλλευσης, την οποία υπέγραψαν Κύπρος και Αίγυπτος. Η συμφωνία προνοεί ότι σε περίπτωση ανακάλυψης εντός ακτίνας 10 χιλιομέτρων εκατέρωθεν της γραμμής οριοθέτησης, τότε η άλλη πλευρά δικαιούται να έχει πρόσβαση στα γεωλογικά στοιχεία.

«Εμείς επικαλεστήκαμε αυτό τον όρο και η αιγυπτιακή πλευρά το αποδέχθηκε, ως εκ τούτου αναμένουμε να πάρουμε τα γεωλογικά στοιχεία για το "Ζορ", τα οποία θα μας βοηθήσουν να κάνουμε ακόμη καλύτερη ανάλυση των γεωλογικών δεδομένων και στην περιοχή μας», σημείωσε ο κ. Λακκοτρύπης.
 
Δυσεπίλυτο γεωπολιτικό και οικονομικό παζλ γεμάτο ανατροπές
Εκτός από το αρνητικό οικονομικό τοπίο, οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Λευκωσίας καθορίζονται κατά μεγάλο βαθμό από το ευμετάβλητο έως και απρόβλεπτο πολιτικό περιβάλλον που επηρεάζει χώρες της περιοχής, όπως η Αίγυπτος, η Τουρκία, το Ισραήλ και ασφαλώς η Ελλάδα.

Η στάση της Τουρκίας παραμένει το μεγάλο ερωτηματικό, γι’ αυτό και η κυπριακή κυβέρνηση κινείται προληπτικά, σε μια προσπάθεια να ανακόψει τυχόν κινήσεις που θα δημιουργήσουν τετελεσμένα.

Η αντίδραση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών στην προκήρυξη του Τρίτου Γύρου Αδειοδοτήσεων για έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ είναι ενδεικτική. Δεδομένου του προηγούμενου με το ερευνητικό σκάφος «Barbaros Hayreddin Pasa», κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα κινηθεί η Άγκυρα όταν η Total θα πρέπει να κάνει γεώτρηση στο τεμάχιο «11» και η ΕΝΙ να επανεξετάσει τα δεδομένα της στα τεμάχια «2», «3», και «9».

«Εμείς παραμένουμε προσηλωμένοι στον σχεδιασμό μας και ασφαλώς δεν είναι δυνατόν να θέσουμε υπό αίρεση τα κυριαρχικά μας δικαιώματα», δηλώνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης. Ταυτόχρονα τονίζει ότι η κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη και στον στόχο της αναζήτησης λύσης στο Κυπριακό, κάτι που θα επιτρέψει και την εξέταση της προοπτικής για συνεργασία με την Τουρκία στον τομέα της ενέργειας.

Η Λευκωσία πάντως εμφανίζεται ενθαρρυμένη από την αποφασιστικότητα των εταιρειών να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τη δραστηριότητά τους στην κυπριακή ΑΟΖ, «κάτι που συνιστά ψήφο εμπιστοσύνης σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο», κατά τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.

Το δύσκολο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που επικρατεί στην Αίγυπτο είναι ένα κομμάτι του παζλ στα ενεργειακά πλάνα της Κύπρου. Αυτή τη στιγμή η χώρα του Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι είναι ο μεγαλύτερος υποψήφιος αγοραστής κυπριακού φυσικού αερίου, λόγω των μεγάλων ενεργειακών αναγκών που έχει. Ωστόσο, οι οικονομικές οφειλές του Καΐρου προς άλλους προμηθευτές αερίου και το ασταθές περιβάλλον που επικρατεί στη γειτονική χώρα είναι στοιχεία που δεν μπορούν να αγνοηθούν από τη Λευκωσία, η οποία θεωρεί το Κάιρο ως ένα πολύ καλό στρατηγικό εταίρο και συνεργάτη. 
Ο σύμβουλος εταιρειών για θέματα υδρογονανθράκων (πρώην εκτελεστικός διευθυντής της Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων), Χαράλαμπος Έλληνας, υποστηρίζει ότι το σκηνικό που διαμορφώνεται είναι αρνητικό για την Κύπρο, και ότι ήδη χάσαμε πολύτιμο χρόνο για τη λήψη αποφάσεων.

Επικαλούμενος τα στοιχεία της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας ο κ. Έλληνας υποστηρίζει ότι ενεργειακές ανάγκες που θα καταστήσουν τις τιμές ελκυστικές δεν αναμένονται πριν το 2025. Εκτός από την πτώση των τιμών, ο κ. Έλληνας θεωρεί ότι η ανακάλυψη του κοιτάσματος «Ζορ» μειώνει τη σημασία που έχει για την Αίγυπτο το κυπριακό φυσικό αέριο.

Αναφέρεται επίσης στις αρνητικές εξελίξεις που έχει για την Κύπρο η καθυστέρηση στην αξιοποίηση του κοιτάσματος «Λεβιάθαν» από τη Noble, η οποία επένδυσε τα μέγιστα στο ισραηλινό αέριο.

Ο Χ.Έλληνας υποστηρίζει ότι μόνο με λύση του Κυπριακού θα αλλάξει το σκηνικό, υπέρ της Κύπρου, του Ισραήλ και της Τουρκίας, γιατί θα ανοίξει η μεγάλη τουρκική αγορά τόσο για τη Λευκωσία όσο και για το Τελ Αβίβ.

«Σε ένα χρόνο λήγουν τα συμβόλαια που έχει η Τουρκία για αγορά φυσικού αερίου και αυτό το διάστημα είναι ζωτικό», τονίζει ο πρώην επικεφαλής της Εταιρείας Υδρογονανθράκων.

Ωστόσο, η διάδοχός του, Τούλα Ονουφρίου, δεν ασπάζεται την εκτίμηση ότι η ανακάλυψη του «Ζορ» μειώνει τη σημασία και την αξία του κυπριακού φυσικού αερίου.

«Οι διαβεβαιώσεις που έχουμε από την κυβέρνηση της Αιγύπτου αλλά και την κρατική εταιρεία με την οποία συνεργαζόμαστε είναι ότι επιθυμούν αγορά, ότι οι ανάγκες τους υπάρχουν αλλά και αυξάνονται» σημείωσε. 
Η Λευκωσία παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις στο γειτονικό Ισραήλ μετά την εμπλοκή που σημειώθηκε στην αξιοποίηση του κοιτάσματος «Λεβιάθαν», ιδιαίτερα μετά την απόφαση της Αντιμονοπωλιακής Αρχής του Ισραήλ να απορρίψει τη συμφωνία της κυβέρνησης Νετανιάχου με τις εταιρείες Noble Energy και Delek για ανάπτυξη του κοιτάσματος «Λεβιάθαν». Η απαγόρευση πάγωσε τους σχεδιασμούς των δύο εταιρειών για εξαγωγές προς την Αίγυπτο (ενδεχομένως μέσω Κύπρου) και αυξάνει την έντονη οικονομική πίεση που δέχονται. 
Οι Ισραηλινοί θεωρούν λανθασμένη την επένδυση σε μόνο μία αγορά γι’ αυτό και επιδιώκουν συνεργασίες με περισσότερες χώρες. Ανάμεσα στις επιλογές τους είναι και η Τουρκία, πλην όμως, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Κύπρο δεν φαίνεται να ευνοούν κάτι τέτοιο ενόσω κάνει κουμάντο ο Ταγίπ Ερντογάν.

Την πολιτική της πολύπλευρης συνεργασίας με περισσότερες από μια αγορές επιδιώκει και η Λευκωσία, θέλοντας ακριβώς να ελαχιστοποιήσει το ενδεχόμενο ρίσκο. Είναι γι’ αυτό που εκτός από τη μεγάλη αγορά της Αιγύπτου, στο τραπέζι παραμένει ο αγωγός East Med για κάλυψη της ευρωπαϊκής αγοράς από αέριο από Ισραήλ και Κύπρο μέσω Ελλάδας και Ιταλίας.

Το σχέδιο αυτό μελετάται από την ΕΕ στο πλαίσιο της πολιτικής για σύνδεση των νησιώτικων περιοχών με τις ηπειρωτικές. Για την ιδέα αυτή, υπάρχουν αρκετές τεχνοοικονομικές αμφιβολίες λόγω του μεγάλου βάθους.

«Σε αυτή τη φάση δεν είναι στις πρώτες επιλογές αλλά θα μπορούσε μελλοντικά, ανάλογα με τα αποτελέσματα των διαφόρων τεχνοοικονομικών μελετών και σε περίπτωση ανεύρεσης μεγάλων κοιτασμάτων, που να δημιουργούν προοπτικές για κάλυψη ενεργειακών αναγκών της ΕΕ να αποτελέσει μια εναλλακτική επιλογή», δηλώνει η πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων.

Πρόσφατα η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να ενισχύσει την παραγωγή και εξαγωγή φυσικού αερίου στην Αν. Μεσόγειο και στα πλαίσια αυτά προσέφερε 2 εκατ. ευρώ στην Κύπρο ώστε να διεξαχθούν μελέτες βιωσιμότητας για τον αγωγό East Med.

«Τα κοιτάσματα αερίου της Αν. Μεσογείου μπορούν να βοηθήσουν τις γειτονικές χώρες που προσπαθούν να ενισχύσουν την ενεργειακή τους ασφάλεια», ανακοίνωσε η Κομισιόν.

Η Ευρώπη λαμβάνει το 35% του αερίου της από τη Ρωσία και επιχειρεί να περιορίσει αυτό το ποσοστό, ιδίως σε περιοχές της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αέριο. Προς αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η συγκεκριμένη ενίσχυση προς την Κύπρο ώστε να βρεθεί τρόπος εξαγωγής του αερίου προς δυσμάς.

Τις επιφυλάξεις τεχνοκρατών για το τεράστιο κόστος που απαιτείται για τον αγωγό East Med λόγω του μεγάλου βάθους του υποθαλάσσιου βουνού «Ερατοσθένης» μεταξύ Κύπρου και Κρήτης ενισχύουν και επιφυλάξεις διπλωματών που υποστηρίζουν ότι εμπόδιο σε μια τέτοια προοπτική αποτελεί το γεγονός ότι δεν έχει οριοθετηθεί η ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας και Τουρκίας. 
 
Χερσαίο τερματικό υπό προϋποθέσεις
 
Στο τραπέζι παραμένει για την κυβέρνηση και το (ιδανικό κατά πολλούς) σενάριο της δημιουργίας χερσαίου τερματικού επεξεργασίας φυσικού αερίου, σε περίπτωση βεβαίως που τα επιβεβαιωμένα αποθέματα είναι τέτοια που να επιτρέπουν την οικονομική βιωσιμότητα ενός τέτοιου έργου.

«Εάν σε ένα μελλοντικό ορίζοντα έχουμε κάποια νέα ευρήματα, του μεγέθους του "Ζορ" και υπάρξουν οι απαιτούμενες ποσότητες που να επιτρέπουν τη δημιουργία τερματικού αλλά και οι διεθνείς συνθήκες είναι τέτοιες που να καθιστούν βιώσιμο ένα τέτοιο έργο, είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε.

Συνεπώς, αυτή τη στιγμή δεν είναι στο τραπέζι, όμως έγινε πολλή δουλειά και εάν και εφόσον υπάρξουν οι προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο, θα είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε», κατέληξε η πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων.
 

πηγή: Φιλελεύθερος