Για σοβαρό πρόβλημα επάρκειας ηλεκτρισμού στη χώρα αλλά και για κίνδυνο εμπλοκής των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές προειδοποιεί ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ), στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το Μόνιμο Μηχανισμό Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος, ένα σύστημα αποζημίωσης των μονάδων στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού, αν από τώρα δεν δρομολογηθούν τα σωστά μέτρα για τη λειτουργία της αγοράς. Η διαβούλευση της ΡΑΕ έληξε χθες.
Ο ΕΣΑΗ εκπροσωπεί τους μεγαλύτερους ιδιώτες παραγωγούς και προμηθευτές ηλεκτρισμού όπως την Elpedison, τον Ήρωνα και την Protergia.
Στόχος του νέου Μηχανισμού πρέπει να είναι η εξασφάλιση ευέλικτης ισχύος στο σύστημα, μία ανάγκη που έχει αναγνωριστεί από σχεδόν όλα τα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης λόγω της μεγάλης διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) Οι απότομες διακυμάνσεις στην παραγωγή ηλεκτρισμού των ΑΠΕ και οι μεγάλες αυξομειώσεις λόγω συννεφιάς, άπνοιας, λόγω καιρικών συνθηκών γενικότερα απαιτούν τη δυνατότητα λειτουργίας ευέλικτων, συμβατικών ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που να μπορούν μέσα σε δευτερόλεπτα να μπαίνουν ή να βγαίνουν από το σύστημα, προκειμένου να διασφαλίζουν επάρκεια ηλεκτρισμού.
Στις θέσεις που κατέθεσε στο πλαίσιο της διαβούλευσης ο ΕΣΑΗ διαπιστώνει την εξής σοβαρή αντίφαση: Το σχέδιο της Ρυθμιστικής Αρχής επισημαίνει την ανάγκη εξασφάλισης ευέλικτης ισχύος αλλά στη συνέχεια την αγνοεί παντελώς για την κατάρτιση του μηχανισμού, παρά τις προκλήσεις για την ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος που δημιουργεί η συνεχώς αυξανόμενη διείσδυση των κυμαινόμενων ΑΠΕ.
Η εξασφάλιση ευέλικτης ισχύος αποτελεί μια ανάγκη των ηλεκτρικών συστημάτων διεθνώς, εξ αιτίας των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και από εδώ και πέρα ίσως να είναι το πιο κρίσιμο στοιχείο για να εκτιμηθεί η επάρκεια ισχύος ενός ηλεκτρικού συστήματος. Δεν αρκεί να γνωρίζουμε μόνον πόσα μεγαβάτ είναι εγκατεστημένα αλλά και πόσα από αυτά είναι κάθε στιγμή διαθέσιμα και ικανά να καλύψουν τις ανάγκες του συστήματος.. Τις μονάδες εκείνες δηλαδή που έχουν συγκεκριμένες δυνατότητες επιτάχυνσης και επιβράδυνσης στην παραγωγή , ώστε σε περίπτωση που χρειάζεται άμεσα κάλυψη των αναγκών του Συστήματος λόγω απρόβλεπτης αλλαγής στην παραγωγή των ΑΠΕ (φωτοβολταϊκών, αιολικών) να μπορούν να ανταπεξέλθουν μέσα σε δευτερόλεπτα και να μπορούν, με τον ταχύ ρυθμό αλλαγής της ισχύος τους που διαθέτουν, να ανταποκρίνονται σε μεταβολές στην παραγωγή των ΑΠΕ που επαναλαμβάνονται σε καθημερινή βάση, όπως για παράδειγμα η παύση λειτουργίας των φωτοβολταϊκών μόλις βραδιάσει.
Σύμφωνα με τον ΕΣΑΗ, το σχέδιο της ΡΑΕ για τον Μηχανισμό Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για την κάλυψη των αναγκών αυτών και κατά συνέπεια και για την αποζημίωση των παραγωγών που προσφέρουν ευελιξία, παρότι αναγνωρίζει ότι το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα χρειάζεται ευελιξία.
Πιο αντιφατικό ακόμα θεωρούν οι ανεξάρτητοι παραγωγοί ηλεκτρισμού, το γεγονός ότι στο κείμενο της διαβούλευσης αναφέρεται ότι ο ΑΔΜΗΕ εκπόνησε τη μελέτη επάρκειας για την περίοδο 2017-2023 χωρίς να λάβει υπόψη τις ανάγκες του Συστήματος για ευελιξία, επειδή αναμένει την τελική μεθοδολογία τον ENTSO-E (Ευρωπαίος Διαχειριστής Συστήματος).
Ο ΕΣΑΗ υπενθυμίζει ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει στα χέρια του μελέτη που καταδεικνύει τις ανάγκες ευελιξίας του συστήματος ηλεκτρισμού της χώρας, που εκπόνησαν για λογαριασμό του Διαχειριστή, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το φθινόπωρο του 2014.
Επίσης, ο Σύνδεσμος διαπιστώνει ορισμένες άστοχες εκτιμήσεις, όπως ότι δεν λαμβάνεται υπόψη η αυξανόμενη ζήτηση στο διασυνδεδεμένο σύστημα από το 2021 λόγω της διασύνδεσης της Κρήτης, που η ίδια η ΡΑΕ ζήτησε από τον ΑΔΜΗΕ να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τότε. Επιπλέον, στο σχέδιο υπολογίζεται ως πλήρης σε σύνολο έτους η συνεισφορά μονάδων, όπως των ατμοηλεκτρικών σταθμών Καρδιάς και Αμυνταίου, τη στιγμή που η μελέτη του ΑΔΜΗΕ υιοθετεί την υπόθεση ότι οι μονάδες αυτές θα λειτουργούν μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες.
Στις θέσεις που κατέθεσε στη διαβούλευση ο Σύνδεσμος υπενθυμίζει ότι η ανάγκη της ευελιξίας αναγνωρίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ενυπάρχον στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού , και για το λόγο τούτο η Επιτροπή ενέκρινε τον Μάρτιο την εφαρμογή του Μεταβατικού Μηχανισμού Αποζημίωσης Ευελιξίας.
Εξάλλου, το 3ο Μνημόνιο περιλαμβάνει ρητά την εφαρμογή τόσο Μεταβατικού Μηχανισμού Αποζημίωσης Ευελιξίας, όσο και Μόνιμου Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος ανάμεσα στις δεσμεύσεις της ελληνικής πλευράς. Μάλιστα αναφέρει ότι η λήξη του Μεταβατικού Μηχανισμού τον Απρίλιο του 2017 πρέπει να συμπέσει με την έναρξη εφαρμογής του Μόνιμου Μηχανισμού.
Στο πλαίσιο αυτό ο ΕΣΑΗ υποστηρίζει ότι ο ένας μηχανισμός πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστη συνέχεια του άλλου και ότι δεν νοείται ο Μόνιμος Μηχανισμός που θα προτείνει η χώρα μας στην Κομισιόν προς έγκριση, να αγνοεί το πιο βασικό συστατικό του Μεταβατικού Μηχανισμού – την ευελιξία – που η ίδια η Επιτροπή ενέκρινε για την Ελλάδα. Μάλιστα ο ΕΣΑΗ καταλήγει ότι «σε περίπτωση που το παρόν σχέδιο δεν τροποποιηθεί ουσιωδώς, ώστε κατ΄ ελάχιστον να συμπεριλάβει και τη στόχευση του ισχύοντος ΜΜΑΕ, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και οι συναρμόδιοι φορείς, θα βρεθούν στη δυσάρεστη θέση να έχουν αναλάβει την ευθύνη να εμπλακεί η χώρα σε ένα νέο κύκλο πολύμηνων διαπραγματεύσεων με αμφίβολη έκβαση, με δεδομένη την αναμφισβήτητη ανάγκη για διασφάλιση κυρίως ευέλικτης ισχύος και τους κινδύνους που ενέχει για την ασφάλεια εφοδιασμού η απουσία μηχανισμών αγοράς που να την διασφαλίζουν».
