Απαραίτητη για την καλύτερη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου χαρακτηρίζεται η λειτουργία του βάθρου εμπορίας αερίου, (μίας νέας πλατφόρμας στο πλάσιο της  αγοράς εξισορρόπησης αερίου), τόσο για την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς όσο και για τη διασφάλιση  συναλλαγών και με τους άλλους χρήστες του συστήματος, πέραν του ΔΕΣΦΑ. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες ζητούν να υπάρξει δοκιμαστική περίοδος λειτουργίας της νέας αγοράς, κατάλληλη ενημέρωση και επίδειξη της πλατφόρμας αλλά  και δυνατότητα υποβολής σχολίων μετά τη δοκιμαστική λειτουργία.

Πρόκειται για το κοινό συμπέρασμα από τα κείμενα που κατέθεσαν οι περισσότεροι από τους  συμμετέχοντες στη Δημόσια Διαβούλευση της ΡΑΕ με θέμα το πλαίσιο που θα διέπει τη λειτουργία του Βάθρου Εμπορίας Φυσικού Αερίου, ένα είδος σποτ αγοράς για την Εξισορρόπηση,  από το Χρηματιστήριο Ενέργειας.

ΔΕΠΑ Εμπορίας

Στη σχετική επιστολή της η ΔΕΠΑ Εμπορίας προτείνει για λόγους προστασίας της αγοράς και των παρόχων ρευστότητας, εν όψει της χειμερινής περιόδου που είναι μήνες αιχμής κατανάλωσης, να προηγηθεί δοκιμαστική λειτουργία της νέας πλατφόρμας. Η δοκιμαστική περίοδος θα πρέπει να διαρκέσει 6 μήνες και στο διάστημα αυτό εισηγείται να ισχύσουν λιγότερο αυστηροί όροι ως προς τους συμμετέχοντες και τους Παρόχους Ρευστότητας. Προς την κατεύθυνση αυτή ενδεικτικά προτείνει να υπάρξει μεγαλύτερο επιτρεπόμενο spread μεταξύ των εντολών αγοράς και πώλησης, μικρότερες υποχρεώσεις ως προς το μέγεθος ή και τη συχνότητα των εντολών παροχής ρευστότητας, χαμηλότερα ημερήσια και μηνιαία όρια, αναφορικά με την επιτυχή ολοκλήρωση της υπηρεσίας παροχής ρευστότητας κά.

Μάλιστα η ΔΕΠΑ Εμπορίας προτείνει πριν την έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας του Βάθρου Εμπορίας να υπάρξει και ένας μήνας εικονικής λειτουργίας της πλατφόρμας (mock platform), κατά τη διάρκεια της οποίας οι συμμετέχοντες θα μπορούν να δοκιμάσουν το νέο σύστημα χωρίς να εκτεθούν σε χρηματοοικονομικό κίνδυνο. Μετά τη λήξη της περιόδου αυτής οι συμμετέχοντες θα μπορούσαν να υποβάλουν συμπληρωματικά σχόλια, έχοντας μία πρώτη εικόνα από τη λειτουργία του Βάθρου.

Σχετικά με την πρόταση της ΡΑΕ, η ΔΕΠΑ κατ’ αρχήν τονίζει ότι όσον αφορά στην επίλυση διαφορών, το άρθρο που επικαλείται ο Ρυθμιστής δεν  καθιστά την ΡΑΕ αρχή επίλυσης διαφορών. Η Αρχή, σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ, δεν μπορεί να επιλύσει κατ’ ουσίαν ιδιωτικές διαφορές  και στο πλαίσιο αυτό ζητείται να διαγραφεί ο σχετικός όρος από τον κανονισμό, διευκρινίζοντας παράλληλα ότι αυτό δεν απαγορεύει να υποβάλλονται οι καταγγελίες στην Αρχή.  

Σχετικά με την πρόσβαση του ΔΕΣΦΑ στο Βάθρο Εμπορίας, όπως προβλέπεται στον νέο κανονισμό, η ΔΕΠΑ υποστηρίζει ότι θα ήταν σκόπιμο να τεθεί σε διαβούλευση και μαζί με την έκδοση του κανονισμού να εκδοθεί και η σχετική απόφαση του ΕΧΕ περί ΔΕΣΦΑ στις εν γένει συναλλαγές και ιδίως σε σχέση με τις εντολές του παρόχου ρευστότητας.

Εξάλλου προτείνει το χρονικό διάστημα διαπραγμάτευσης να οριστεί από τις 09.00-18.00ώρα κεντρικής Ευρώπης, αντί 08.00-18.00 CET, ώστε να υπάρχει ικανός χρόνος για τους χρήστες προκειμένου να αξιολογήσουν τις προϋποθέσεις . Επίσης ζητεί να επιστρέφεται η εγγύηση στον συμμετέχοντα όταν για λόγους μη υπαιτιότητάς του, ή αναγκαστικής του παραίτησης από την ιδιότητα του δεν συμμετείχε τελικώς. Στις περιπτώσεις αυτές θα μπορούσε να του επιστραφεί ποσό αναλογικό με το χρονικό διάστημα της συμμετοχής του.

Οσον αφορά στις ανάγκες κάλυψης των απαιτήσεων περιθωρίου ασφάλισης και πιστωτικών ορίων, θεωρείται σκόπιμο να διευκρινιστεί πώς θα γίνεται ο υπολογισμός της αξίας των ασφαλειών την πρώτη ημέρα λειτουργίας του Βάθρου

Επίσης θεωρεί σκόπιμο να απαλλάσσονται από πάσα ευθύνη οι συμμετέχοντες και οι εκκαθαριστές σε περίπτωση βλάβης τους συστήματος λόγω ανωτέρας βίας.

ΔΕΗ

Η ΔΕΗ θεωρεί τη διενέργεια ad hoc δημοπρασιών ως προσωρινή λύση, καθώς πιστεύει ότι η αγορά θα πρέπει να λειτουργεί μόνον με συνεχείς συναλλαγές, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών αγορών όπως πχ η Ιταλία. Προκειμένου να γίνει ομαλά η μετάβαση και με γνώμονα την ωρίμανση της αγοράς, οι φορείς θα πρέπει να προχωρήσουν στις κατάλληλες ενέργειες ώστε ο Διαχειριστής, βάσει των σχετικών προβλέψεων και των αναγκών του συστήματος, να συμμετέχει στις συνεχείς συναλλαγές και να εξασφαλίζει τους απαραίτητους όγκους φυσικού αερίου για την ασφαλή λειτουργία του συστήματος. Προς αυτή  την κατεύθυνση κινείται και ο κανονισμός ΕΕ 312/2014 με τη δυνατότητα παροχής κινήτρων από τις ρυθμιστικές αρχές προς τους Διαχειριστές για πράξεις εξισορρόπησης μέσω της εμπορίας βραχυπρόθεσμων τυποποιημένων προϊόντων.

Ειδικότερα για τις Τιμές Διευθέτησης Ημερήσιας ‘Ελλειψης Εξισορρόπησης Φορτίου η ΔΕΗ εκφράζει ορισμένες επιφυλάξεις για τη λεγόμενη «μικρή προσαρμογή», που προβλέπει ότι για τον υπολογισμό της Οριακής Τιμής Αγοράς /Πώλησης Αερίου Εξισορρόπησης ορίζεται  ίση με ποσοστό 10% της μεσοσταθμικής τιμής αερίου, την ημέρα που αφορά. Η ΔΕΗ θεωρεί ότι ο ορισμός του 10% θα πρέπει να επανεξεταστεί, εκτιμώντας ότι αποτελεί αυστηρή, επιβαρυντική και μάλλον αποτρεπτική προσέγγιση εφόσον πρόκειται για προσθετικό παράγοντα στην τιμή εξισορρόπησης.

Ζητεί να εφαρμοστεί σταθερή τιμή προσαρμογής με βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, επικαλούμενη το παράδειγμα της Ιταλίας  (0,108 ευρώ/MWh),  με δεδομένη τη σύζευξη των αγορών ηλεκτρισμού Ελλάδος- Ιταλίας και τον αγωγό φυσικού αερίου με τον οποίο συνδέονται.

Επίσης προτείνει να εφαρμοστεί η ίδια μονάδα μέτρησης, η MWh, τόσο στο Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου, όσο και στο σύνολο των συναλλαγών μεταξύ ΔΕΣΦΑ και των συμμετεχόντων και να προσδιοριστεί με ακρίβεια ο τρόπος καθορισμού της τιμής εκκίνησης.

Μότορ ‘Οιλ

Η Μότορ ‘Οιλ εκφράζοντας κατ’ αρχήν τη συμφωνία στη δημιουργία του νέου θεσμού, ζητεί :

1)     Πλήρη ενημέρωση με αναλυτικά εγχειρίδια λειτουργίας και διοργάνωση τουλάχιστον ενός ακόμη Workshop από το Χρηματιστήριο Ενέργειας πριν την έναρξη λειτουργίας του Βάθρου Εμπορίας. Λόγω της κρισιμότητας και του μεγάλου οικονομικού αντίκτυπου της αγοράς εξισορρόπησης, προτείνεται να υπάρξει πρόβλεψη για προετοιμασία των υποψήφιων Συμμετεχόντων στη μετάβαση στο νέο περιβάλλον του Βάθρου Εμπορίας, διάρκειας ενός μηνός, με εκπαίδευση σε demo λογισμικό στη λειτουργία και χρήση των νέων συστημάτων.

 2) Την αύξηση του Ελάχιστου Ορίου Ρευστότητας Βάθρου από τις 200.000 kWh στις 2.000.000 kWh, ήτοι στο 1% της μέσης ημερήσιας ποσότητας εισαγωγών φυσικού αερίου στο ΕΣΦΑ τα τελευταία δύο έτη. Το επίπεδο των 200.000 kWh κρίνεται αρκετά χαμηλό και γι’ αυτό προτείνουμε μεγαλύτερη τιμή ώστε να μην είναι εύκολη η χειραγώγηση των τιμών διευθέτησης ανισοζυγίου.

3) Οι Προσυμφωνημένες Συναλλαγές και οι ποσότητες οι οποίες τίθενται από τον ΔΕΣΦΑ σε συναλλαγή με την Μέθοδο 2, να μην υπόκεινται στις χρεώσεις της Απόφασης 6, δηλαδή τις Προμήθειες συναλλαγών 0,015 €/MWh. Για τις συγκεκριμένες συναλλαγές, δεδομένου ότι οι ίδιες ακριβώς υπηρεσίες προσφέρονται σήμερα από τον ΔΕΣΦΑ χωρίς κανένα κόστος για τους χρήστες ΕΣΦΑ, δεν προκύπτει ανταποδοτικότητα στους Συμμετέχοντες από τις χρεώσεις, ούτε πλεονεκτήματα από τη χρήση του Βάθρου Εμπορίας.

 4) Στα προς διαβούλευση κείμενα του Βάθρου Εμπορίας, η εταιρία θεωρεί πως δεν έχει δοθεί επαρκής επεξήγηση του μηχανισμού λειτουργίας και εφαρμογής  παραμέτρων του νέου συστήματος (μηχανισμός ΑΜΕΜ εν. 4.6.5, π.χ. τι καθορίζει το πότε εφαρμόζονται στατικά ή/και δυναμικά όρια;). Προτείνεται στην τελική έκδοση των κειμένων να συμπεριληφθεί αναλυτικά ο μηχανισμός λειτουργίας. Επιπλέον, όταν τίθεται σε εφαρμογή η πρόβλεψη για ενεργοποίηση του μηχανισμού ΑΜΕΜ, να ενημερώνονται όλοι οι Συμμετέχοντες (όχι μόνο οι Συμμετέχοντες στην εκάστοτε συναλλαγή), με αναλυτική εξήγηση και πλήρη διαφάνεια επί του σκεπτικού της απόφασης εφαρμογής.

Φυσικό Αέριο-Ελληνική Εταιρία Ενέργειας

Πλήρη ευελιξία στους Συμμετέχοντες για την κάλυψη του Περιθωρίου Ασφάλισης είτε με μετρητά είτε με εγγυητικές επιστολές τραπεζών για το σύνολο της απαίτησης Περιθωρίου Ασφάλισης, ζητά η Φυσικό Αέριο-Ελληνική Εταιρία Ενέργειας, στο κείμενο που κατέθεσε στη διαβούλευση

Υποστηρίζει ότι η  ευελιξία αυτή αφενός δεν αυξάνει τον πιστωτικό κίνδυνο, καθώς υπάρχει κάλυψη των συναλλαγών και αφετέρου είναι αναγκαία για την καλύτερη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης των συμμετεχόντων

Προτείνεται να προβλεφθεί η δυνατότητα για τους Συμμετέχοντες, να προβούν σε σχολιασμό ζητημάτων που θεωρούν ότι χρήζουν βελτίωσης, σε μεταγενέστερο χρόνο, από την έναρξη λειτουργίας του Βάθρου Εμπορίας, οπότε θα έχουν καλύτερη εικόνα της πρακτικής λειτουργίας και των ενδεχόμενων δυσλειτουργιών που προκύπτουν από αυτήν,  καθώς επίσης και για το ύψος των απαιτούμενων κεφαλαίωνγια το περιθώριο ασφάλισης και τα πιστωτικά όρια, όπως και για τη  δραστηριοποίηση στην πλατφόρμα. Ενδεχόμενη σημαντική αύξηση στο ύψος των αναγκαίων κεφαλαίων για την κάλυψη του περιθωρίου ασφάλισης και των πιστωτικών ορίων θα οδηγούσε σε αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους των συμμετεχόντων και στην αύξηση των πιστωτικών ορίων από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα

Για την αποτελεσματική λειτουργία του Βάθρου Εμπορίας, η εταιρία θεωρεί  ότι θα πρέπει να ληφθούν όλα τα μέτρα τήρησης διαφάνειας και αποφυγής διαβλητών διαδικασιών. Για το λόγο αυτό και επειδή ο ΔΕΣΦΑείναι επιφορτισμένος με τον ιδιαίτερο ρόλο της κάλυψης της εξισορρόπησης του Συστήματος, θεωρεί ότι ο ρόλος του ως Συμμετέχων στο Βάθρο στο πλαίσιο της φάσης της «Συνεχούς Διαπραγμάτευσης» θα πρέπει να εξεταστεί και να οριοθετηθεί επαρκώς.

Συγκεκριμένα προτείνει να διαθέτει ποσότητες μόνο μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών δημοπρασίας. Σε κάθε περίπτωση, εάν εν τέλει λαμβάνει μέρος και ως Συμμετέχων στη φάση της «Συνεχούς Διαπραγμάτευσης» αυτό θα πρέπει να γίνεται υπό την παρακολούθηση και εποπτεία της ΡΑΕ, η οποία θα πρέπει να λαμβάνει συστηματικά γνώση των πράξεων, στις οποίες έχει προβεί για την εξυπηρέτηση της εξισορρόπησης του Συστήματος