Σε κοινή παρέμβαση προς την ΕΕ για την ενεργειακή κρίση, εν όψει της Συνόδου Κορυφής, προέβησαν χθες οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας της Ευρώπης, ζητώντας μέτρα μείωσης της επιβάρυνσης και διαρθρωτικές αλλαγές, καθώς ήδη πολλές από βιομηχανίες αναστέλλουν προσωρινά τη δραστηριότητά τους εξ αιτίας του πολύ υψηλού ενεργειακού κόστους

Στη Δήλωση τονίζουν ότι η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας και οι υψηλές τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων για το πρώτο εξάμηνο του 2022 απειλούν την ανάκαμψη της οικονομίας και υπογραμμίζουν ότι προϋπόθεση για την πράσινη μετάβαση είναι να  εξασφαλιστεί  φθηνή ενέργεια από  ΑΠΕ, πράγμα όμως που δεν ευνοούν οι υψηλές τιμές στην αγορά. Ζητούν να προωθηθούν τα πράσινα ΡΡΑ (συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρισμού από ΑΠΕ), να ανταμειφθεί η συμμετοχή της ζήτησης στο σύστημα και να αξιοποιήσουν οι κυβερνήσεις όλα τα μέτρα που προβλέπονται στην εργαλειοθήκη της Κομισιόν.

Αναλυτικότερα, η κοινή δήλωση των βιομηχανιών έντασης ενέργειας της Ευρώπης, που συγκεντρώνει φορείς από πολλούς κλάδους όπως μέταλλα, λιπάσματα, αλουμίνιο, τσιμέντο κλπ , έχει ως εξής:

“Eν όψει της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η βιομηχανία ζητά άμεση υποστήριξη για την αντιμετώπιση των εκρηκτικών τιμών της ενέργειας που θέτουν σε κίνδυνο την ανάκαμψη μετά την πανδημία, καθώς και  διαρθρωτικά μέτρα που εξασφαλίζουν την προσιτή ενέργεια χαμηλού άνθρακα που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ

Οι τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνονται εκθετικά τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες, καταγράφοντας τετραπλάσια και πενταπλάσια αύξηση σε σχέση με πέρυσι.

Οι κύριοι λόγοι για αυτήν την κατάσταση είναι οι ανισορροπίες στην αγορά φυσικού αερίου (που αντιπροσωπεύει το πρωτογενές στοιχείο βραχυπρόθεσμα), εποχικοί παράγοντες που συνέβαλαν στη μείωση της παραγωγής των  ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, ενώ αύξησαν το κόστος του διοξειδίου του άνθρακα, που επιβαρύνει τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι εταιρείες έντασης ενέργειας, οι οποίες εκτίθενται περισσότερο σε τέτοιες αυξήσεις τιμών αναγκάστηκαν να αντιδράσουν περιορίζοντας τη λειτουργία  ή/και κλείνοντας προσωρινά τις μονάδες. Οι παρατεταμένες υψηλές τιμές στις αγορές αντικατοπτρίζονται επίσης στα προθεσμιακά συμβόλαια  του πρώτου εξαμήνου του 2022. Αυτή η τάση αντιπροσωπεύει μια σημαντική απειλή για την πλήρη ανάκαμψη μετά την πανδημία.

Επιπλέον, η πρόσβαση σε προσιτές πηγές ενέργειας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αποτελεί βασική προϋπόθεση για μια ανταγωνιστική μετάβαση των βιομηχανιών έντασης ενέργειας προς τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας. Ως εκ τούτου, οι παρατεταμένα υψηλές και/ή πιο ασταθείς τιμές ενέργειας μεσοπρόθεσμα απειλούν να θέσουν σε κίνδυνο τον μετασχηματισμό της βιομηχανίας.

Η εργαλειοθήκη που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα παρέχει μια περιγραφή των μέτρων που μπορούν να ληφθούν βραχυπρόθεσμα για την υποστήριξη των νοικοκυριών και της βιομηχανίας.

Καλούμε τις εθνικές αρχές να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό της εργαλειοθήκης. Ωστόσο, είναι σαφές ότι αυτή η άνευ προηγουμένου κρίση απαιτεί πρόσθετες, επείγουσες πρωτοβουλίες.

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανισορροπίες της αγοράς φυσικού αερίου, η ΕΕ θα πρέπει να χρησιμοποιήσει πλήρως την εμπορική και διπλωματική πίεση που ασκεί στους μεγάλους προμηθευτές φυσικού αερίου. Επιπλέον, ad hoc  κανόνες κρατικών ενισχύσεων είναι απαραίτητοι για να επιτρέψουν στα κράτη μέλη να αντιδρούν με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι επιτρέπεται σήμερα σε περιόδους πίεσης της αγοράς ενέργειας. Ταυτόχρονα, πρέπει να δημιουργηθεί ένας στενός μηχανισμός παρακολούθησης των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για να αποφευχθούν περαιτέρω «ελλείμματα» κατά τον επερχόμενο χειμώνα.

Ενώ η τρέχουσα κρίση συνδέεται με πολλούς παράγοντες συγκυρίας, τα αποτελέσματά της παρέχουν  σημαντικές μεσοπρόθεσμες ενδείξεις για το πακέτο Fit for 55 και το συνολικό ρυθμιστικό πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια: Θα πρέπει να αποφευχθούν οι ξαφνικές αυξήσεις της τιμής του διοξειδίου του άνθρακα στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών CO2 της ΕΕ και να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία από τη λεγόμενη διαρροή άνθρακα (σσ κίνδυνος μετεγκατάστασης της βιομηχανίας σε τρίτες χώρες) στην αναθεωρημένη οδηγία για τον Μηχανισμό Εμπορίας Ρύπων (ETS). Επίσης  πρέπει να προωθηθούν τα πράσινα ΡΡΑ, δηλαδή οι μακροπρόθεσμες εταιρικές συμφωνίες προμήθειας ηλεκτρισμού από ΑΠΕ  για να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε ανταγωνιστική ηλεκτρική ενέργεια χωρίς CO2 σε πιο προβλέψιμες τιμές από τις αγορές spot ·

 Η απόκριση της ζήτησης από τη βιομηχανία πρέπει να ανταμειφθεί επαρκώς για τα οφέλη που προσφέρει στη σταθερότητα του δικτύου.  Παράλληλα η πολιτική για τον Ανταγωνισμό, συμπεριλαμβανομένων των επικείμενων κατευθυντήριων γραμμών για το Κλίμα, την Ενέργεια και το Περιβάλλον, πρέπει να παρέχει ένα υποστηρικτικό κανονιστικό πλαίσιο για τον βιομηχανικό μετασχηματισμό.