“Nερό στο κρασί” της φαίνεται ότι αρχίζει να βάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία μετά την αρχική άρνηση και κάτω από την πίεση αρκετών ευρωπαϊκών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, έχει αρχίσει να εξετάζει κάποιες αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού.

Οι προτάσεις της Επιτροπής πρόκειται να κατατεθούν στη συνάντηση των 27 ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες το διήμερο 24-25 Μαρτίου.

Οι αλλαγές δεν θα είναι  μεγάλες σπεύδουν να διευκρινίσουν καλά ενημερωμένες πηγές, μιλώντας για  κάποια διορθωτικά μέτρα έστω και προσωρινού χαρακτήρα, που θα μπορούσαν να δώσουν μία ανάσα, καθώς το κόστος της αγοράς ηλεκτρισμού έχει γίνει εξουθενωτικό, τόσο για τις τσέπες των καταναλωτών όσο και για αρκετά κράτη, που με διάφορους τρόπους προσπαθούν να μετριάσουν τις συνέπειες για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Δεδομένης της άρνησης κυρίως των χωρών του Βορρα να δεχθούν δομικές αλλαγές στην αγορά ηλεκτρισμού, οι  προτάσεις της Κομισιόν αναμένεται να εστιαστούν  σε τρόπους βελτιστοποίησης της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, επιτρέποντας ενδεχομένως  στα κράτη μέλη να κάνουν προσωρινές αλλαγές όσο διαρκεί η κρίση. Με τον τρόπο αυτό η Κομισιόν να αναζητεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στις χώρες του  Βορρά που αντιστέκονται σε τροποποιήσεις και τις χώρες του  Νότου, με την Ισπανία να πρωταστατεί υπέρ της αποσύνδεσης της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή ηλεκτρισμού, σε βαθμό που να δηλώνει ότι αν δεν γίνει δεκτή η πρότασή της, τότε θα την εφαρμόσει μόνη της.

Η Ελλάδα με την πρόταση 6 σημείων του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έχει ταχθεί υπέρ της παρέμβασης με πλαφόν τόσο στην αγορά φυσικού αερίου, όσο και στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού, ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του άφησε να εννοηθεί ότι συμφωνεί με την αποσύνδεση της τιμής του αερίου από την χονδρική τιμή ηλεκτρισμού

Πιθανές μεταρρυθμίσεις στο σχεδιασμό της Αγοράς Ηλεκτρισμού

Η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης της Ισπανίας Teresa Ribera εξέφρασε με δηλώσεις της στον ισπανικό τύπο την πεποίθησή της ότι οι επικεφαλής της ΕΕ είναι πιθανό να συμφωνήσουν στην αποσύνδεση  των  τιμών  ηλεκτρισμού  από την τιμή του φυσικού αερίου στην επικείμενη  Σύνοδο Κορυφής. Πρόσθεσε ότι θα μπορούσαν να αποφασίσουν τις αλλαγές  στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έως τον Απρίλιο. Μέχρι σήμερα, οι βόρειες χώρες της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας) έχουν εμποδίσει όλες τις απόπειρες της Μαδρίτης για την αποσύνδεση των τιμών, μία προσπάθεια που η ισπανική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει από τα τέλη του καλοκαιριού. Ωστόσο, η Teresa  Ribera αναφέρει ότι αρκετά  κράτη μέλη «υποστηρίζουν τώρα αυτόν τον διαχωρισμό». Τα κράτη μέλη που ήταν δεκτικά για τη θέση της Ισπανίας είναι η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Κροατία, που συναπαρτίζουν τη λεγόμενη Συμμαχία του Νότου.

Μάλιστα η Μαδρίτη διεμήνυσε ότι αν δεν αποφασιστούν τώρα, στη Σύνοδο Κορυφής οι αλλαγές και δεν συμπεριληφθούν στα συμπεράσματα της Συνόδου, τότε η Ισπανία θα προχωρήσει μόνη της, κίνηση που θα μπορούσε να υπονομεύσει σοβαρά την εσωτερική αγορά ενέργειας. Η Μαδρίτη έχει διευκρινίσει ότι τα μέτρα μπορεί να είναι προσωρινά, ώστε η αγορά ηλεκτρισμού να επανέλθει στον τρέχοντα σχεδιασμό μόλις τελειώσει η κρίση των  τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.

Πιθανές αλλαγές

Η λιγότερο εφικτή επιλογή είναι , σύμφωνα με αναλυτές, η αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από το pool, μέσω ρυθμίσεων για τις τιμές ηλεκτρισμού από τις μονάδες  συνδυασμένου κύκλου,  ενώ ελεύθερα θα διαμορφώνονται οι  τιμές για τις μονάδες που χρησιμοποιούν άλλα καύσιμα ηλεκτροπαραγωγής.

Μία δεύτερη επιλογή θα ήταν η  ρύθμιση της τιμής της ηλεκτροπαραγωγής από  φυσικό αέριο.  Αν για παράδειγμα υπάρξει ένα όριο ή μία ρύθμιση στα 180 EUR/MWh, τότε σε περίπτωση που οι τιμές ανεβούν υψηλότερα , ο παραγωγός με μονάδα φυσικού αερίου θα εξακολουθούσε να λαμβάνει την τιμή που προσέφερε, αλλά δεν θα καθόριζε την τιμή για την υπόλοιπη, την κάτω της οριακής τιμής παραγωγή (πυρηνική, υδροηλεκτρική και κάποιες ΑΠΕ).

Η τρίτη εναλλακτική είναι αυτή για την οποία  πιέζουν μεγάλοι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η  ENGIE, αλλά και η Γαλλία : Αντί να τροποποιηθεί ο σχεδιασμός, να μπορεί να αποζημιώνεται, προφανώς μέσω κρατικής ενίσχυσης,  ο τομέας ηλεκτροπαραγωγής από  φυσικό αέριο μέχρι ένα ποσό, για παράδειγμα έως 100 EUR.Τη  διαφορά από την υψηλότερη οριακή τιμή θα την πληρώνει ο καταναλωτής.

Η Γερμανία, οι σκανδιναβικές και άλλες χώρες της Βόρειας Ευρώπης θεωρείται μάλλον απίθανο να υποστηρίξουν τις πρώτες δύο επιλογές, αλλά η τρίτη εναλλακτική θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πιθανό συμβιβασμό.

Υπενθυμίζεται τέλος ότι για τις τιμές λιανικής ηλεκτρισμού,  η Κομισιόν στην προηγούμενη ανακοίνωσή της ανέφερε ότι “σε αυτές τις εξαιρετικές περιστάσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να ορίσουν ρυθμιζόμενες τιμές για ευάλωτους καταναλωτές, νοικοκυριά και πολύ μικρές επιχειρήσεις προκειμένου να προστατεύσουν την οικονομία σύμφωνα με το άρθρο (5) της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια”