Xαμένη στη μετάφραση μοιάζει η Ευρώπη όσον αφορά στις περίφημες πληρωμές σε ρούβλια, καθώς η σύγχυση καλά κρατεί, με τους ευρωπαίους εισαγωγείς ρωσικού αερίου να προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τους χρησμούς των Βρυξελλών σχετικά με το αν είναι ή όχι συμβατές με τις κυρώσεις κατά της Μόσχας οι πληρωμές στο σχήμα των διπλών λογαριασμών  που ζητά η Ρωσία.

Η Ελλάδα , όπως και μια σειρά άλλων χωρών, η Δανία, η Φινλανδία, η Σλοβακία και η Ισπανία έχουν ζητήσει περισσότερες διευκρινίσεις και σαφήνεια από την ΕΕ σχετικά με το όλο ζήτημα, το οποίο στις 2 Μαίου θα τεθεί σε  σύσκεψη των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις (αν ληφθούν) σχετικά με τις πληρωμές.

Οι εξηγήσεις που έδωσε χθες η Κομισιόν, μετά από αίτημα που κατέθεσαν την Τετάρτη οι πρεσβευτές χωρών -μελών της ΕΕ για σαφέστερες κατευθύνσεις, δεν κατάφεραν να διαφωτίσουν περισσότερο τους ενδιαφερόμενους. Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ , σε ενημέρωση για τη θέση των Βρυξελλών είπε ότι εάν οι Ευρωπαίοι αγοραστές ρωσικού αερίου δηλώσουν ότι οι πληρωμές τους για το φυσικό αέριο έχουν ολοκληρωθεί μόλις η πληρωμή γίνει σε ευρώ και προτού μετατραπεί σε ρούβλια, τότε  οι κυρώσεις θα μπορούσαν να είχαν τηρηθεί.

Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε εκ νέου χθες τους αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου ότι θα μπορούσαν να παραβιάσουν τις κυρώσεις εάν μετατρέψουν τις πληρωμές φυσικού αερίου σε ρούβλια.

Το όλο ζήτημα έχει προκύψει μετά το διάταγμα που εξέδωσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν στα τέλη Μαρτίου, σύμφωνα με το οποίοι οι εισαγωγείς ρωσικού αερίου από μη φιλικές χώρες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται όλη η ΕΕ, θα πρέπει να πληρώνουν τη Gazprom σε ρούβλια, διαφορετικά θα διακοπεί η παροχή αερίου. Προς το σκοπό αυτό, το Κρεμλίνο ζήτησε από τους εισαγωγείς να ανοίξουν δύο λογαριασμούς στη Gazprombank, ένα στο νόμισμα που προβλέπει η σύμβαση, δηλαδή σε ευρώ ή σε δολάρια και έναν σε ρούβλια. Για την πληρωμή το ποσό θα καταβάλλεται από τον εισαγωγέα στον λογαριασμό ευρώ/δολάριο, κατόπιν η Gazprombank θα μετατρέπει το ποσό σε ρούβλια και  θα το καταθέτει στο δεύτερο λογαριασμό, από τον οποίο θα εξοφλείται η Gazprom.

Η Πολωνία και η Βουλγαρία, οι δύο χώρες στις οποίες η Gazprom διέκοψε την Τετάρτη την παροχή αερίου επειδή αρνήθηκαν να πληρώσουν σε ρούβλια, δήλωσαν  ότι η καθοδήγηση της Κομισιόν για τις πληρωμές ήταν συγκεχυμένη. Βούλγαρος αξιωματούχος δήλωσε ότι το ποσό σε δολάρια που είχε κατατεθεί για την πληρωμή, επιστράφηκε. Ας σημειωθεί ότι τόσο η Σόφια όσο και Βαρσοβία είχαν ανακοινώσει εδώ και καιρό ότι δεν θα ανανεώσουν τα συμβόλαια προμήθειας με την Gazprom μετά τη λήξη τους, στο τέλος του 2022.

Για την Ελλάδα και τις περισσότερες άλλες χώρες του μπλοκ, που έχουν πιο μακροπρόθεσμα συμβόλαια, το πρόβλημα με τις πληρωμές ξεκινά μετά τις 20 Μαίου, οπότε θα πρέπει να εξοφληθούν οι ποσότητες ρωσικού αερίου που παρελήφθησαν μετά την έκδοση του διατάγματος Πούτιν.  Ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κώστας Σκρέκας έχει δηλώσει ότι η Ελλάδα σχεδιάζει να πληρώσει την Gazprom τον επόμενο μήνα με τρόπο που δεν θα παραβιάζει τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, χωρίς να έχει διευκρινίσει μέχρι στιγμής ποιός ακριβώς θα είναι ο τρόπος αυτός.

Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times και του Reuters αρκετές από τις μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρίες εξετάζουν πώς μπορούν να ανταποκριθούν στο ρωσικό αίτημα χωρίς να παραβιάζουν τις κυρώσεις. Αρκετά κράτη μέλη έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι δεν θεωρούν ότι παραβιάζουν τις κυρώσεις αν χρησιμοποιήσουν τον μηχανισμό της Ρωσίας.

Το ερώτημα που κυριαρχεί είναι  πότε ολοκληρώνεται η πληρωμή: H ερμηνεία της Κομισιόν είναι ότι η εξόφληση ολοκληρώνεται κατά την καταβολή του ποσού στον συναλλαγματικό λογαριασμό, ενώ η Μόσχα θεωρεί ότι ολοκληρώνεται μετά τη μετατροπή σε ρούβλια. Oι Βρυξέλλες θεωρούν ότι η μετατροπή σε ρούβλια εμπλέκει τη κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, κατά της οποίας έχουν επιβληθεί κυρώσεις.

Η επιπλέον δυσκολία για τους ευρωπαίους αγοραστές, όπως αναφέρει το Reuters,  είναι ότι το διάταγμα απαιτεί να ανοίξουν λογαριασμό σε ρούβλι στη Gazprombank στον οποίο θα κατατίθενται οι πληρωμές τους σε ευρώ ή δολάρια μετά τη μετατροπή τους στο ρωσικό νόμισμα.. Ορισμένες εταιρίες εξέτασαν το ενδεχόμενο ανοίγματος λογαριασμού σε ρούβλια στη Gazprombank Eλβετίας. Αναλυτές επισημαίνουν ακόμα ότι η Gazprombank έχει εξαιρεθεί από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε ρωσικές τράπεζες, όπως έχει εξαιρεθεί από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις και ο ενεργειακός τομέας της Ρωσίας. Τώρα πάντως οι Βρυξέλλες συζητούν ανοικτά για την επιβολή κυρώσεων στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και προϊόντων του, με τη Γερμανία, η οποία μέχρι πρόσφατα διαφωνούσε, τελευταία να δείχνει ότι οι κυρώσεις θα μπορούσαν να επιβληθούν. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος της ανόδου που σημείωσαν χθες οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου.

«Αυτό που δεν μπορούμε να δεχθούμε είναι ότι οι εταιρείες υποχρεούνται να ανοίξουν δεύτερο λογαριασμό και ότι μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου λογαριασμού, το ποσό σε ευρώ βρίσκεται στα χέρια των ρωσικών αρχών και της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας και ότι η πληρωμή έχει ολοκληρωθεί, όταν μετατρέπεται σε ρούβλια», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της Ε.Ε, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Reuters «Πρόκειται για απολύτως σαφή παράκαμψη των κυρώσεων», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι το άνοιγμα ενός λογαριασμού σε ρούβλια στη Gazprombank από μόνο του μπορεί να παραβιάζει τις κυρώσεις της ΕΕ.

Αξιωματούχοι δήλωσαν επίσης ότι οι χώρες-μέλη διαφωνούν σχετικά με το εάν η αποστολή ευρώ στην Gazprombank που στη συνέχεια θα μετατραπούν σε ρούβλια από μια ρωσική τράπεζα θα ισοδυναμούσε με παραβίαση των κυρώσεων, όπως υποστηρίζει η Επιτροπή.

Η Ουγγαρία έχει δηλώσει ότι σχεδιάζει να πληρώσει για το ρωσικό αέριο σε ευρώ  στο σχήμα που ζητά η Μόσχα, ενώ η Φινλανδία ανακοίνωσε ότι απαιτούνται κατευθυντήριες γραμμές σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλιστεί ότι οι χώρες δεν θα καταλήξουν σε διαφορετικές ερμηνείες του μηχανισμού πληρωμών.