Πολιτική στήριξη από τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες, τη Σλαβακία, την Ουγγαρία , τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία κέρδισε ο νέο αγωγός “Eastring”, που αποτελεί εν μέρει την ευρωπαϊκή απάντηση στον αγωγό που υποστηρίζει η Aθήνα, την επέκταση δηλαδή του, ρωσικών συμφερόντων , “Turkish Stream” σε ελληνικό έδαφος με την προοπτική μέσω πΓΔΜ, Σερβίας και Ουγγαρίας να φθάσει ως τον κόμβο διαμετακόμισης αερίου (gas hub) στο Μπαουμγκάρτεν της Βιέννης.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των τεσσάρων χωρών, στο περιθώριο της διάσκεψης κορυφής της Ρίγας υπέγραψαν κοινή διακήρυξη για τον νέο αγωγό, ο οποίος θα συνδέει την κεντρική με τη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη. Στο κείμενο της Ρίγας μπορεί να μην εμφανίζεται το όνομα “Eastring”, όμως αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι πρόκειται για το ίδιο πρότζεκτ που ανακοινώθηκε στα τέλη του 2014, λίγο πριν οι Ρώσοι ματαιώσουν τον αγωγό “South Stream” και αναγγείλουν τον διάδοχό του “Turkish Stream” ή “Τesla”, όπως αποκαλεί ο ξένος τύπος την επέκτασή του στις ευρωπαϊκές χώρες.
O “Εastring” είναι η αναβαθμισμένη εκδοχή και η επέκταση των υφιστάμενων υποδομών του “Eustream” στη Σλοβακία. Πρόκειται για υποδομές που έχουν ανακαινιστεί πλήρως μετά την ρωσο-ουκρανική κρίση αερίου το 2009 και κινδυνεύουν να απαξιωθούν αν οι Ρώσοι πραγματοποιήσουν την απειλή τους, κλείσουν τον δρόμο μέσω Ουκρανίας και προχωρήσουν στον Turkish Stream.
Ο Eastring θα συνδέσει το σλοβακικό δίκτυο με τα αντίστοιχα στην Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Βουλγαρία σε μία διαδρομή συνολικού μήκους 1.274 χλμ. Θα έχει αμφίδρομη ροή και θα μπορεί να μεταφέρει ως 20 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ετησίως σε πρώτη φάση και 40 δισ. κμ αερίου σε δεύτερο στάδιο, από διάφορες πηγές όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Τουρκμενιστάν, το Ιράκ, η Κύπρος και η Ρωσία, αναφέρουν οι υποστηρικτές του. Σε αντίστροφη ροή θα μπορεί να διακινεί αέριο από τα διάφορα δυτικοευρωπαϊκά gas hub..
Ο Mirek Topolanek, πρώην πρωθυπουργός της Τσεχίας και επικεφαλής του πρότζεκτ προώθησης του αγωγού στην Ευρώπη, σε δηλώσεις του στην ευρωπαϊκή έκδοση του ισοτόπου Euraktiv είπε ότι θεωρεί τον “Eastring” ανταγωνιστικό με τον “Τesla”, που υποστηρίζει η Ελλάδα. Κατά τον κ. Topolanek, o Εastring θα μπορούσε να παίξει κρίσιμο ρόλο ως ο συνδετήριος αγωγός ανάμεσα στα gas hubs της Δυτικής Ευρώπης και ενός πιθανού gas hub στα σύνορα Τουρκίας – Βουλγαρίας. Πρόσθεσε ότι θα διασχίζει μόνον χώρες μέλη της ΕΕ, θα ικανοποιεί πλήρως τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και όλες οι ενδιαφερόμενες εταιρίες ακόμα και η ρωσική Gazpom και η τουρκική Botas θα μπορούν αν θέλουν να δεσμεύουν χωρητικότητα για τη μεταφορά του αερίου. Εμφανίστηκε σίγουρος ότι ο “Eastring” θα μπορέσει να ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ, παρότι όπως είπε είναι ένα ένα έργο απόλυτα τραπεζικά χρηματοδοτήσιμο και δεν χρειάζεται την οικονομική στήριξη των Βρυξελλών, η οποία όμως θα ήταν καλοδεχούμενη αν δινόταν. Παράλληλα εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν πρόκειται να στηρίξει το ανταγωνιστικό πρότζεκτ για τη μεταφορά αερίου μέσω Ελλάδας, πΓΔΜ, Σερβίας και Ουγγαρίας.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Τσεχίας δήλωσε ακόμα ότι ο “South Stream” δεν ματαιώθηκε μόνον λόγω των εμποδίων της ΕΕ αλλά και επειδή ήταν υπερβολικά ακριβός και εκτίμησε ότι οι προτεραιότητες της Ρωσίας σήμερα είναι : H κατασκευή του αγωγού Τurkish Stream από τη Μαύρη Θάλασσα προς τα ευρωπαϊκά εδάφη της Τουρκίας με δύο παράλληλες γραμμές : H μία θα προορίζεται αποκλειστικά για την Τουρκία και θα μεταφέρει 16 δισ.κ.μ. Αερίου ετησίως και η άλλη για τις ευρωπαϊκές χώρες με στόχο την κάλυψη συμβολαίων που ήδη έχουν υπογραφεί.
Η δεύτερη προτεραιότητα της ρωσικής διοίκησης είναι ο διπλασιασμός της χωρητικότητας του αγωγού “Nord Stream” (Ρωσίας- Γερμανίας), ο οποίος έχει σχεδιαστεί με τέσσερις παράλληλες γραμμές αλλά προς το παρόν λειτουργούν οι δύο.
Με τα δύο αυτά πρότζεκτ η Μόσχα μπορεί να πετύχει τον στόχο και να διακόψει την τράνζιτ μεταφορά αερίου μέσω της Ουκρανίας.
Η συνολική κεφαλαιουχική δαπάνη για τον Eastring εκτιμάται σε 1,625 δισ. ευρώ
Μανταλένα Πίου
