«Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει τάχιστα στην οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της με την Αίγυπτο», δηλώνει σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κύπριος εμπειρογνώμονας σε θέματα υδρογονανθράκων, Σόλων Κασίνης, ο οποίος είχε σημαντική συμβολή στην διαδικασία διαπραγμάτευσης και υπογραφής των συμφωνιών οριοθέτησης της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις γειτονικές χώρες, ενώ κατά τον πρώτο γύρο αδειοδότησης για έρευνες υδρογονανθράκων του είχε ανατεθεί ο ρόλος του διαπραγματευτή με τις ξένες εταιρείες.
Ο κ. Κασίνης εκτιμά ότι στην περίπτωση της οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας –Κύπρου «η Τουρκία θα αντιδράσει περισσότερο, λόγω Καστελόριζου». Για την πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Κύπρου για τον τρίτο γύρο αδειοδότησης για έρευνες υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ ο κ. Κασίνης επισημαίνει ότι «ο αριθμός των οικοπέδων , που θα προταθεί πρέπει να είναι προσεγμένος». Κι’ αυτό, εξηγεί, «για να αποφεχθούν αντιδράσεις, αλόγιστες φυσικά από την τούρκικη πλευρά, και να μην επηρεάσει τις συνομιλίες για το Κυπριακό».
Στην συνέντευξη του ο κ. Κασίνης υποστηρίζει ότι «πολύ λανθασμένα (σ.σ: η κυπριακή κυβέρνηση) δείχνει χάρτες με ένα μέρος της κυπριακής ΑΟΖ, γιατί δείχνουν μόνο την περιοχή, που γίνονται έρευνες και όχι την ΑΟΖ όλης της Κύπρου. Ο κ. Κασίνης έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ χάρτη με την ΑΟΖ όλης της Κύπρου. Επίσης αποκαλύπτει ότι στο οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ υπάρχουν περίπου 20 αρχαίοι αμφορείς, οι οποίοι είχαν μέσα σιτηρά. Το 2011, αναφέρει, όταν τοποθετούσαν την εξέδρα γεωτρήσεων, έκανε έρευνα με ειδικό πλοιάριο, το οποίο κατέρχεται σε μεγάλο βάθος στην θάλασσα. Έτσι, εντοπίστηκαν οι αμφορείς και για να προστατευτούν, προσθέτει, μετακινήθηκε το γεωτρύπανο της Noble περίπου 500μ. βορειότερα. Για τους αμφορείς ο κ. Κασίνης ειδοποίησε το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Τέλος εκτιμά ότι στις συνεργασίες μεταξύ των κρατών της περιοχής για τους υδρογονάνθρακες «πρέπει να εμπλακεί και η Τουρκία και ταυτόχρονα να λύσει το Κυπριακό». Διαφορετικά, σημειώνει, θα μείνει εκτός των σχεδίων «και θα ψάχνει το λάθος».
Αναλυτικά η συνέντευξη του Σ. Κασίνη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ:
Ερ. Πως εκτιμάτε το αποτέλεσμα της τριμερούς συνάντησης Κύπρου – Ελλάδος - Ισραήλ;
ΑΠ: Η σημασία αυτών των συναντήσεων είναι μεγάλη και το γεγονός ότι καταλήγουν να έχουν διάφορα σενάρια για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων είναι υψίστης σημασίας, γιατί μιλούμε για συνεργασίες, στις οποίες περιμένουμε να δούμε κατά πόσο η Τουρκία θα εμπλακεί σε αυτή τη διαδικασία. Οι τριμερείς συνεργασίες, αφήνουν έξω την Τουρκία και αυτό δεν είναι σωστό για την γύρο περιοχή. Η Τουρκία ενόψει του στόχου της για ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή, αυτό δεν θα το αφήσει να τελεσφορήσει. Νομίζω, ότι πρέπει να εμπλακεί και η Τουρκία και ταυτόχρονα να λύσει το Κυπριακό. Διαφορετικά, θα μείνει εκτός των σχεδίων και θα ψάχνει το λάθος.
Ερ. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου μίλησε για ένα αγωγό που θα μεταφέρει το αέριο από Ισραήλ - Κύπρο στην Ελλάδα και στην συνέχεια στην Ευρώπη. Ποια η γνώμη σας;
ΑΠ: Προχωρούν μελέτες από την Ε.Ε. Διαφάνηκε ότι τεχνικά μπορεί να γίνει, παρά το μεγάλος βάθος. Μένει να δούμε, αν το εγχείρημα θα είναι οικονομικά βιώσιμο. Εγώ βλέπω ότι η μείωση των τιμών θα επέλθει και από την Ρωσία και από άλλες πηγές. Δεν θα μείνει μόνο στο πετρέλαιο. Θα μειωθούν οι τιμές και από τους Ρώσους για να δουν τι πρέπει να γίνει.
Ερ. Τώρα το ρωσικό αέριο πηγαίνει στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Αν λυθεί το Κυπριακό θα μπορεί να πηγαίνει από Κύπρο με αγωγό στην Τουρκία. Με αυτή τη λογική συμφέρει στην Ρωσία να λυθεί το Κυπριακό;
ΑΠ: Εγώ νομίζω συμφέρει στην Ρωσία να λυθεί το Κυπριακό. Η Τουρκία και η Ρωσία θα συνεχίσουν να έχουν κόντρα. Στο μέλλον θα φανεί ότι δεν θα επουλωθούν εύκολα τα προβλήματα τους.
Ερ. Η υπόθεση με το τερματικό στην Κύπρο έχει εγκαταλειφτεί;
ΑΠ: Ήμουν ένας από τους πρωτεργάτες της ιδέας. Το είχαμε σχεδιάσει και είχα εμπλακεί και στη δημιουργία ενός «master plan», που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Διαφάνηκε ότι τα αποθέματα, που βρήκαμε, δεν είναι αρκετά και επίσης δεν ξέρουμε, αν το Ισραήλ θέλει να φέρει φυσικό αέριο στην Κύπρο για υγροποίηση.
Ερ. Ποιο θα ήταν το κόστος για το τερματικό, σύμφωνα με την μελέτη σας;
ΑΠ: Αν γινόντουσαν δύο τρένα, θα ήταν γύρο στα εννέα δις δολάρια. Δεν θα ήταν χρήματα, που θα έβαζε αποκλειστικά η Κυπριακή Δημοκρατία.
Ερ. Υπάρχει ενδιαφέρον για συμμετοχή στις συνεργασίες και από την Ιορδανία. Αυτό είναι εφικτό;
ΑΠ: Ναι, αλλά σκοντάφτει στην υπεροπτική στάση της Τουρκίας για την περιοχή. Η Τουρκία προσπαθεί να μην αφήσει την Αίγυπτο να συνεργαστεί με το Ισραήλ.
Ερ. Το Ισραήλ δεν θα έχει ένσταση να συνεργαστεί με την Αίγυπτο;
ΑΠ: Νομίζω πως όχι, κάτω βέβαια υπό ορισμένες συνθήκες. Η Αίγυπτος το επιδιώκει.
Ερ. Τελικά υπερτιμήθηκε η υπόθεση του αιγυπτιακού κοιτάσματος Zor;
ΑΠ: Φαίνεται ότι είναι 25 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια και όχι 30 τρις. Οι ποσότητες αλλάζουν ανάλογα με τις γεωτρήσεις, που συνεχίζονται.
Ερ. Η Κύπρος πως θα προχωρήσει;
ΑΠ: Στο 12 αναμένεται να γίνει άλλη μια γεώτρηση, αλλά δεν έχουν αποφασιστεί τα πράγματα. Μπορεί να γίνουν βαθύτεροι στόχοι για να βρεθεί και πετρέλαιο. Το φυσικό αέριο είναι 5 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια, ενώ υπολογίζαμε ότι θα ήταν 7-8 τρισεκ.
Ερ. Στα άλλα οικόπεδα;
ΑΠ: Αναμένεται να γίνει στο 11 ακόμα μια γεώτρηση από την Total. Έχουμε παρόμοιους γεωλογικούς σχεδιασμούς με αυτούς του αιγυπτιακού κοιτάσματος Ζor. Αναμένουμε να βρούμε ποσότητες. Κάτω από το Ζor έχει εντοπιστεί και κοίτασμα πετρελαίου, που μπαίνει και στην δική μας ΑΟΖ. Επίσης θα γίνει γεώτρηση στο οικόπεδο 9 από την ΕΝΙ.
Ερ. Γιατί είναι σημαντικό ότι η βρετανική εταιρεία BG Group αγόρασε το 35% των δικαιωμάτων της Noble στο οικόπεδο 12;
ΑΠ: Είναι σημαντικό γιατί η BG ενδιαφέρεται να τα πωλήσει στη Shell και αυτά τα πράγματα είναι γεωπολιτικά πολύ σημαντικά. Έχουν φιλικές σχέσεις με τους Άραβες, που δεν θα αρέσουν πολύ στο Ισραήλ.
Ερ. Τότε γιατί έκανε αυτή την κίνηση η BG ;
ΑΠ: Δεν νομίζω να ενδιαφέρει την BG ποιες είναι οι σχέσεις της με της Κύπρο και τους γύρο της. Σε εμάς εναπόκειται να διερευνούμε αυτά τα θέματα.
Ερ. Εμείς τα διερευνούμε σωστά;
ΑΠ: Δεν ξέρω. Ο υπουργός ανέφερε ότι δεν θα μας επηρεάσει εμάς καθόλου αυτό το θέμα. Εγώ διερωτώμαι, αν θα μας επηρεάσει. Όταν κάποτε ήρθε η νορβηγική εταιρεία για να κάνει σεισμικές έρευνες στην περιοχή της Τουρκίας για λογαριασμό της Shell, εμείς φέραμε ένσταση.
Ερ. Στη θάλασσα στα κατεχόμενα γίνονται έρευνες ή γεωτρήσεις
ΑΠ: Δεν νομίζω να γίνονται.
Ερ. Όταν κάναμε τις έρευνες και βγήκε το «Μπαρμπαρός», η κυβέρνηση διέκοψε τις συνομιλίες για το Κυπριακό . Ωστόσο, όταν η Άγκυρα βγάζει πλοίο στη θαλάσσια περιοχή στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, δεν γίνονται καταγγελίες. Είναι σωστό αυτό;
ΑΠ: Πολύ λανθασμένα, ακόμα δείχνουμε και χάρτες με ένα μέρος της ΑΟΖ. Εμείς κανονικά θα έπρεπε να δείχνουμε χάρτες με ολόκληρη την ΑΟΖ μας και ασχέτως, αν κάνουμε έρευνες σε ένα μέρος της ΑΟΖ. Δεν σημαίνει ότι αποποιηθήκαμε ενός μέρους της ΑΟΖ. Δεν έπρεπε να κυκλοφορούν τέτοιοι χάρτες. Είναι χάρτες της ντροπής.
Ερ. Οι τριμερείς συνεργασίες Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ και Κύπρου – Ελλάδας - Αιγύπτου πόσο μπορούν να προχωρήσουν αποτελεσματικά, αφού η Ελλάδα δεν έχει ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Κύπρο.
ΑΠ: Αυτή είναι μια μεγάλη αναγκαιότητα για τον Ελληνισμό και πρέπει να δουν και τα οφέλη μιας εθνικής αξιοπρέπειας. Πρέπει να προχωρήσουν τάχιστα, ιδιαίτερα σήμερα, που ο Σίσι βλέπει πολύ θετικά την κατάσταση.
Ερ. Που θα αντιδράσει περισσότερο η Τουρκία. Στον καθορισμό ΑΟΖ Ελλάδας - Κύπρου ή Ελλάδας - Αιγύπτου;
ΑΠ: Ελλάδας- Κύπρου, λόγω Καστελόριζου.
Ο Σόλων Κασίνης είναι από πέρσι επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 2014 ίδρυσε την «Kassinis International Consulting Ltd», ανεξάρτητη συμβουλευτική εταιρεία, της οποίας είναι διευθύνων σύμβουλος.
