Αυξάνεται το  κόστος για την κατασκευή των  νέων ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων με φυσικό αέριο, όπως αυτές που έχουν δρομολογήσει οι εγχώριο όμιλοι παραγωγής ηλεκτρισμού, με βάση τις νέες, αυστηρότερες  προϋποθέσεις που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα έργα φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας στο πλαίσιο του Taxonomy 2, που ανακοινώθηκε χθες. 

Σύμφωνα με την τελευταία πρόταση, οι νέες μονάδες αερίου για να χαρακτηριστούν πράσινες θα πρέπει κατ’ αρχήν να αντικαθιστούν έναν υπάρχοντα  σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα/λιγνίτη,  να έχουν κατασκευαστεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030 και από τα πιο σημαντικά:Oι άμεσες εκπομπές τους να είναι χαμηλότερες από 270g CO2e/kWh και να μην υπερβαίνουν κατά μέσο όρο τα 550kgCO2e/kW για 20 χρόνια. Και μόνον τα πολύ χαμηλά όρια εκπομπών, 270g CO2e/kWh, σημαίνει ότι όλες οι νέες μονάδες που έχουν δρομολογηθεί  στη χώρα μας- εκτός από της Protergia που αναμένεται να έχει ήδη λειτουργήσει όταν τεθεί σε ισχύ ο εν λόγω κανονισμός- θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν πιο εξελιγμένη, άρα και πιο ακριβή τεχνολογία από αυτήν που είχαν προϋπολογίσει όταν σχεδίαζαν την επένδυση, αν θέλουν να λάβουν την πράσινη ετικέτα.

Η νέα πρόταση περιέχει πάντως και κάποιες αλλαγές, σε σχέση με το σχέδιο που γνωστοποίησε η Κομισιόν στις κυβερνήσεις των χωρών-μελών στις 31 Δεκεμβρίου,  το οποίο απαιτούσε ποσοστά ανάμειξης με μη ρυπογόνα αέρια κατά  30% έως το 2026 και κατά 55% έως το 2030.

Αυτές οι προδιαγραφέςαποσύρθηκαν , μετά από σχετικό αίτημα της  Γερμανίας, η οποία χαρακτήρισε ως «με ρεαλιστικά επιτεύξιμους» τους συγκεκριμένους στόχους που έθετε η Κομισιόν.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος - Ενέργειας Κώστας Σκρέκας σε πρόσφατη δήλωσή του σχετικά με το σχέδιο της Κομισιόν της 31ης Δεκεμβρίου είχε τονίσει ότι τα κριτήρια ένταξης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο στον κανονισμό ταξινόμησης χρήζει περαιτέρω βελτιώσεων. Πάντως κείμενο που δόθηκε χθες από την Επιτροπή δεν επιδέχεται αλλαγές, παρά μόνον απόρριψη από την πλειοψηφία των κρατών-μελών ή/και το Ευρωκοινοβούλιο.

Στη τελική πρόταση της ΕΕ ο στόχος για το  2035 πάντως παραμένει ως είχε : .’Oλες οι νέες εγκαταστάσεις φυσικού αερίου πρέπει να σχεδιαστούν κατά τρόπο που να λειτουργούν 100% με ανανεώσιμα καύσιμα ή με αέρια χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του  άνθρακα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2035.

Η Ταξινόμηση δίνει την “πράσινη ετικέτα” στο φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια ως μεταβατικά καύσιμα, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050 με ενδιάμεσο ορόσημο το 2030, έτος κατά το οποίο οι εκπομπές ρύπων θα πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.Ο  νέος κανονισμός ουσιαστικά προσδιορίζει τη βιώσιμη χρηματοδότηση των επενδύσεων  με βάση την κατηγοριοποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων σύμφωνα με το ανθρακικό τους αποτύπωμα.

Η απονομή της πράσινης ετικέτας στο φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια, παρότι το πρώτο παράγει CO2 κατά την καύση του και για το δεύτερο δεν έχει βρεθεί ακόμα λύση σε παγκόσμιο επίπεδο για την ασφαλή αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων, αποτελούσε αίτημα πολλών χωρών-μελών που βασίζουν στα δύο αυτά καύσιμα την  απεξάρτησή τους από τον άνθρακα/λιγνίτη.

Η ένταξη του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας στην πράσινη ετικέτα εξασφαλίζει όρους “πράσινης χρηματοδότησης” από τις τράπεζες και τους άλλους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, που μεταφράζεται σε ευνοϊκότερους όρους χρηματοδότησης, σε μία εποχή που τα επιτόκια έχουν αρχίσει και αυξάνονται. Όμιλοι πάντως με πράσινες δραστηριότητες και χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα θεωρούν ότι η προσθήκη μίας μονάδας φυσικού αερίου δεν μεταβάλλει το προφίλ τους ως προς τους όρους της  τραπεζικής δανειοδότησης.

Ας σημειωθεί πάντως ότι τα επενδυτικά σχέδια που είχαν ανακοινώσει οι εταιρίες ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ & Motor Oil, ΔΕΗ, Εlpedison και ο όμιλος Κοπελούζου για νέες μονάδες αερίου στη χώρα μας  είχαν καταρτιστεί με όριο εκπομπής ρύπων τα  330 γραμμάρια/KWh, έναντι των 270 γραμμάρια CO2 ανά κιλοβατώρα, που προβλέπει για τις πράσινες μονάδες αερίου το Taxonomy.

Η Ταξινομία ορίζει και νέους κανόνες γνωστοποίησης των ρύπων για τις “μεταβατικές μονάδες”, με τις εταιρείες να πρέπει να αναφέρουν σε ετήσια βάση τη συμμόρφωση στα πράσινα κριτήρια.

Η περιβαλλοντική συμμόρφωση θα πρέπει να επαληθεύεται από εξωτερικούς ελεγκτές προκειμένου να αποτραπεί το «greenwashing» και να διασφαλιστεί ότι το πολυπόθητο σήμα των πράσινων επενδύσεων της ΕΕ δεν έχει δοθεί εσφαλμένα. με βάση ψευδείς υποσχέσεις.

Σε χθεσινή ανακοίνωσή της η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι πρωταρχικός της στόχος είναι να επιταχυνθεί η μετάβαση σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα και η σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, που είναι το πιο ρυπογόνο ορυκτό καύσιμο.

«Γνωρίζουμε ότι πρέπει να απομακρυνθούμε από ιδιαίτερα επιβλαβείς πηγές ενέργειας όπως ο άνθρακας, ο οποίος σήμερα εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το 15% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη», δήλωσε η Mairead McGuiness, επίτροπος οικονομικών υπηρεσιών της ΕΕ. Σήμερα όμως καθορίζουμε ότι  το φυσικό αέριο και τα πυρηνικά μπορούν  να συμβάλλουν στη δύσκολη μετάβαση” πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας  ότι και οι δύο αυτές πηγές ενέργειας υπόκεινται σε σαφή όρια και σε χρονοδιάγραμμα σταδιακής κατάργησης» βάσει του Taxonomy.

Ας σημειωθεί πάντως ότι η Αυστρία και το Λουξεμβούργοέχουν απειλήσει με μήνυση την Επιτροπή για την προσθήκη των πυρηνικών και του φυσικού αερίου στον κατάλογο των πράσινων επενδύσεων της ΕΕ. Η Γαλλία ήταν η χώρα που έδωσε τη μάχη υπέρ των πυρηνικών-δεδομένου ότι είναι η μεγαλύτερη πυρηνική ενεργειακή δύναμη στην Ευρώπη- και η Γερμανία ήταν εκείνη που υπερασπίστηκε σθεναρά το φυσικό αέριο, δεδομένου ότι στο τέλος του 2022 αποσύρει όλους τους πυρηνικούς της σταθμούς και χρειάζεται συμβατική παραγωγή ηλεκτρισμού από άλλη πηγή ενέργειας, για να αντικαταστήσει τα πυρηνικά και τις μονάδες άνθρακα.

Τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν προθεσμία τεσσάρων μηνών, συν δύο μήνες αν ζητήσουν παράταση, για να εξετάσουν την πρόταση ταξινόμησης για τα πυρηνικά και το φυσικό αέριο, η οποία οδεύει πλέον προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο άλλες αλλαγές στην πρόταση δεν μπορούν να γίνουν, παρά μόνον να απορριφθεί στο σύνολό της, με απόφαση της  πλειοψηφίας  των κρατών-μελών ή/και του Κοινοβουλίου. Διαφορετικά ο νέος κανονισμός Ταξινόμησης θα τεθεί σε ισχύ από 1/1/2023